Biên giới lãnh thổ

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ trả lời về kết quả chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Đề nghị Thứ trưởng đánh giá kết quả nổi bật của chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình?

Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ:

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Lương Cường, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình đã thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 14 đến ngày 15/4/2025.

Chuyến thăm là sự kiện chính trị đối ngoại quan trọng nhất đối với quan hệ song phương Việt - Trung trong năm nay và càng có ý nghĩa đặc biệt hơn khi diễn ra trong Năm giao lưu nhân văn, kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước (1950 - 2025). Ngay trong ngày đầu tiên của chuyến thăm, lần đầu tiên Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết đăng trên “Nhân Dân nhật báo” - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, đồng thời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình có bài viết đăng trên báo “Nhân dân” của Việt Nam.

Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam đã dành cho Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc sự đón tiếp trọng thị, chu đáo, thể hiện tình cảm hữu nghị, chân thành, sự coi trọng cao độ đối với quan hệ song phương và cá nhân đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình. Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đều có các cuộc hội kiến rất hiệu quả với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, trao đổi sâu rộng về quan hệ song phương và các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm. Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch nước Lương Cường cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình dự Gặp gỡ hữu nghị nhân dân Việt - Trung và Lễ khởi động “Hành trình đỏ nghiên cứu, học tập của thanh niên”; Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình dự Lễ khởi động cơ chế hợp tác đường sắt Việt Nam - Trung Quốc.

Có thể nói hai bên đã phối hợp thu xếp chương trình chuyến thăm hết sức phong phú, hiệu quả, có chiều sâu, với các cuộc hội đàm, hội kiến cấp cao, trao đổi ở tầm chiến lược và các cuộc tiếp xúc, trò chuyện thân tình giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí Lãnh đạo chủ chốt ta với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình.

Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình cùng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc đã thành công hết sức tốt đẹp; các lãnh đạo hai bên đều khẳng định chuyến thăm trở thành mốc son mới trong quan hệ láng giềng hữu nghị, Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược. Những kết quả nổi bật của chuyến thăm mang ý nghĩa lịch sử này thể hiện rõ nét trên một số khía cạnh sau:

Một là, duy trì trao đổi chiến lược ở cấp cao nhất giữa hai bên sau khi Việt Nam kiện toàn Ban Lãnh đạo cấp cao của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội; củng cố và làm vững chắc hơn nữa tin cậy chính trị, định hướng cho sự phát triển ổn định, lành mạnh của quan hệ song phương trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp.

Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước đã khẳng định sự coi trọng cao của Đảng, Nhà nước mỗi bên đối với quan hệ hai nước, cũng như vai trò, vị thế đặc biệt của quan hệ song phương trong tổng thể chính sách đối ngoại của mỗi nước. Việt Nam khẳng định luôn coi phát triển quan hệ với Trung Quốc là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại. Trung Quốc khẳng định kiên trì chính sách hữu nghị, luôn coi Việt Nam là phương hướng ưu tiên trong tổng thể chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc.

Hai bên nhất trí phát huy vai trò của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, trong đó có giao lưu hợp tác giữa hai Chính phủ, Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính hiệp hai nước; tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực trọng yếu, chiến lược như ngoại giao, quốc phòng, công an; nâng cấp cơ chế Đối thoại chiến lược 3+3 giữa các Bộ Ngoại giao - Quốc phòng - Công an lên cấp Bộ trưởng;

Hai là, thống nhất về những phương hướng, biện pháp, nội dung trọng tâm để thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác thực chất trong thời gian tới.

Đặc biệt là, hai bên đều khẳng định coi trọng và mong muốn nâng tầm hợp tác thực chất theo hướng chất lượng hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn; thúc đẩy tạo những “điểm sáng” mới về hợp tác trong các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu, Trung Quốc có thế mạnh như đường sắt khổ tiêu chuẩn, thương mại nông sản, khoa học công nghệ, AI, giáo dục đào tạo, kinh tế số, kinh tế xanh... Hai bên đã nhất trí thành lập cơ chế Ủy ban hợp tác đường sắt giữa hai Chính phủ để thúc đẩy hợp tác xây dựng các dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng; nhất trí phối hợp tổ chức tốt các hoạt động của Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc, góp phần củng cố nền tảng xã hội vững chắc cho quan hệ song phương; đẩy nhanh tiến độ các dự án viện trợ không hoàn lại của Trung Quốc dành cho Việt Nam.

Ba là, chuyến thăm đã đạt được những văn kiện thành quả với số lượng lớn nhất, lĩnh vực phong phú nhất từ trước đến nay, bao gồm Tuyên bố chung và 45 văn kiện hợp tác giữa các bộ, ngành, cơ quan, địa phương hai bên.

Kết thúc chuyến thăm, hai bên ra “Tuyên bố chung về việc tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược” với nội dung toàn diện, vừa mang tầm định hướng chiến lược, vừa xác định rõ những trọng tâm cụ thể, đáp ứng các yêu cầu của ta và hài hòa lợi ích cả hai bên, là một trong những văn kiện chung có nội dung phong phú, chất lượng cao nhất từ trước đến nay.

Hai bên đã ký kết 45 văn kiện hợp tác trên hàng loạt lĩnh vực, tạo tiền đề vững chắc để thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa hai nước, tương xứng với định vị, nội hàm, tầm mức mới của quan hệ song phương. Trong đó, có những văn kiện hợp tác cấp Chính phủ với tầm quan trọng đặc biệt, đáp ứng nhu cầu phát triển bứt phá và bền vững của Việt Nam, có tác động lâu dài đối với sự phát triển của đất nước trong trong kỷ nguyên mới. 45 văn kiện hợp tác là con số biết nói, minh chứng cho cục diện hợp tác sôi động, thực chất, đa dạng, đan xen lợi ích ngày càng chặt chẽ giữa hai nước hiện nay.

Xin cho biết phương hướng triển khai những kết quả đạt được sau chuyến thăm để quan hệ song phương Việt - Trung ngày càng phát triển theo hướng “6 hơn” như Lãnh đạo cấp cao hai nước đã đề ra.

Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ:

Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã thành công tốt đẹp trên mọi phương diện; những kết quả đạt được trong chuyến thăm là hết sức phong phú và nổi bật, có ý nghĩa tích cực, lâu dài đối với quan hệ song phương và sự phát triển của mỗi nước, trong bối cảnh cả hai nước đều đang bước vào kỷ nguyên mới, thời đại mới.

Để triển khai hiệu quả các kết quả quan trọng đạt được trong chuyến thăm, tôi cho rằng trong thời gian tới, hai bên cần bám sát tinh thần Tuyên bố chung và các nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai bên, lấy Năm giao lưu nhân văn kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc làm thời cơ, tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi phát triển với chất lượng cao hơn, phối hợp chiến lược giữa hai nước phát triển sâu hơn, mang lại lợi ích thiết thực hơn cho Nhân dân hai nước, tập trung thúc đẩy hợp tác trên một số phương diện chính sau:

1. Một là, duy trì thường xuyên trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và các cấp để tiếp tục củng cố và cùng nhau nâng tin cậy chiến lược lên mức cao hơn.

Thông qua nhiều hình thức linh hoạt như thăm lẫn nhau, cử Đặc phái viên, đường dây nóng, gửi thư, tăng cường tiếp xúc chính thức song phương và tại các diễn đàn đa phương, kịp thời trao đổi ý kiến về quan hệ hai Đảng, hai nước, các vấn đề lớn cùng quan tâm cũng như tình hình quốc tế, khu vực, nắm chắc phương hướng phát triển đúng đắn của quan hệ Việt - Trung.

Phát huy đầy đủ vai trò đặc biệt riêng có của đối ngoại kênh Đảng, tổ chức tốt các hoạt động gặp gỡ cấp cao giữa hai Đảng, Hội thảo lý luận, hợp tác đào tạo cán bộ, trao đổi đoàn kênh Đảng. Tăng cường ngoại giao Nhà nước, giao lưu, hợp tác giữa Chính phủ, Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính hiệp hai nước, trong đó phối hợp tổ chức tốt Phiên họp đầu tiên của Ủy ban hợp tác liên nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Nhân đại toàn quốc Trung Quốc.

Tăng cường hơn nữa vai trò điều phối tổng thể của Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương đối với các lĩnh vực hợp tác giữa hai bên; triển khai tốt Đối thoại chiến lược “3+3” cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng, Công an.

Xây dựng trụ cột hợp tác quốc phòng - an ninh thực chất hơn thông qua tăng cường các cơ chế trao đổi, hợp tác về quốc phòng, công an, an ninh, tư pháp, tòa án, viện kiểm sát.

2. Hai là, nâng tầm hợp tác thực chất trên các lĩnh vực trọng tâm, nhằm cụ thể hóa Tuyên bố chung và các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm.

Ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn hiện nay là đẩy nhanh kết nối chiến lược phát triển giữa hai nước, trước hết là kết nối hạ tầng về đường sắt khổ tiêu chuẩn, đường bộ cao tốc, hạ tầng cửa khẩu thông minh; nghiên cứu triển khai hợp tác về công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực cho các dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng; đẩy nhanh xây dựng cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, tạo cơ sở nhân rộng ra các cửa khẩu khác nếu đủ điều kiện; nâng cấp “kết nối mềm” hải quan thông minh, tạo thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa; thúc đẩy khôi phục và mở thêm các chuyến bay để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực mới nổi như trí tuệ nhân tạo, năng lượng sạch, kinh tế xanh, kinh tế số, ứng dụng công nghệ 5G; tăng cường trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm về điều hành chính sách trong lĩnh vực tài chính - tiền tệ, cải cách và quản lý doanh nghiệp nhà nước; tích cực nghiên cứu thí điểm triển khai mô hình khu hợp tác kinh tế qua biên giới, mở rộng phạm vi thanh toán bằng đồng bản tệ; nghiên cứu triển khai hợp tác trong lĩnh vực khoáng sản then chốt.

Khuyến khích và ủng hộ các doanh nghiệp có thực lực, uy tín và công nghệ tiên tiến của nước này sang đầu tư tại nước kia, thúc đẩy hợp tác thực chất trong các lĩnh vực như nông nghiệp công nghệ cao, xử lý ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn. Đẩy nhanh thực hiện các dự án viện trợ không hoàn lại như xây dựng Học viện Y dược cổ truyền Việt Nam cơ sở 2, duy tu bảo trì Cung Hữu nghị Việt - Trung. Đưa hợp tác khoa học công nghệ thành điểm sáng mới, nghiên cứu triển khai hợp tác trên các lĩnh vực như AI, bán dẫn, năng lượng hạt nhân...

3. Ba là, tăng cường giao lưu nhân dân, củng cố nền tảng xã hội vững chắc cho việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc

Tổ chức tốt các hoạt động Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc 2025; triển khai hiệu quả chương trình “Hành trình đỏ nghiên cứu, học tập của thanh niên”; thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan báo chí, tin tức, xuất bản, đài phát thanh truyền hình. Đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về giáo dục đào tạo, nhất là hợp tác đào tạo nghề, đào tạo trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, đào tạo ngành ngôn ngữ; tăng cường giao lưu giữa các trường đại học, cao đẳng, cơ quan nghiên cứu.

Tăng cường trao đổi, điều phối chính sách để nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác văn hóa - du lịch; tăng cường giao lưu giữa các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể quần chúng như công đoàn, phụ nữ, thanh niên; tích cực ủng hộ các địa phương hai nước, đặc biệt là các tỉnh (khu) giáp biên triển khai giao lưu hợp tác.

4. Bốn là, duy trì phối hợp, hợp tác chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau trong các cơ chế, diễn đàn đa phương mà hai nước cùng là thành viên.

Xuất phát từ mong muốn, lợi ích và những quan tâm chung của hai bên, tăng cường trao đổi, phối hợp trong các cơ chế đa phương, nhất là Liên hợp quốc, WTO, APEC, ASEM, ASEAN, RCEP, GMS, Mê Công - Lan Thương…; ủng hộ ứng cử viên của nhau ứng cử vào các vị trí tại các tổ chức quốc tế; ủng hộ lẫn nhau tổ chức thành công Hội nghị APEC năm 2026 và Hội nghị APEC năm 2027.

5. Năm là, phối hợp quản lý tốt biên giới trên đất liền; kiểm soát và giải quyết tốt hơn bất đồng, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định trên biển.

Phát huy tốt các cơ chế Ủy ban liên hợp biên giới trên đất liền, Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt - Trung, thực hiện tốt 03 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền và các thỏa thuận liên quan; tăng cường quản lý biên giới; tích cực thúc đẩy mở và nâng cấp cửa khẩu biên giới.

Tuân thủ nhận thức chung cấp cao, tích cực tìm kiếm giải pháp cơ bản, lâu dài mà hai bên có thể chấp nhận được, phù hợp với “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc”, luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982; thúc đẩy bàn bạc về phân định vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển sớm đạt tiến triển thực chất. Ta tiếp tục đề nghị Trung Quốc xử lý thỏa đáng vấn đề tàu cá, ngư dân.

Lãnh đạo hai nước khẳng định nhất trí trong bối cảnh hai nước đang ở thời điểm then chốt của sự phát triển, hướng tới hiện thực hóa tầm nhìn, khát vọng phát triển của mỗi nước đến giữa thế kỷ này, việc kế thừa nền tảng 75 năm quan hệ, triển khai các nhận thức chung và kết quả chuyến thăm sẽ góp phần quan trọng đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước phát triển ngày cành thực chất, hiệu quả, bền vững và sâu sắc, đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc không ngừng đi vào chiều sâu và phát triển lên tầm cao mới; mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới./.