Biên giới lãnh thổ

Dựa vào mô hình nuôi cá lồng bè trên lòng hồ thủy điện, nhiều hộ dân tại xã Ia Tơi, huyện Ia H’Drai, tỉnh Kon Tum đã từng bước nâng cao thu nhập, đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế tại địa phương.

Làng chài trên lòng hồ thủy điện Sê San (xã Ia Tơi, huyện Ia H’Drai, tỉnh Kon Tum).

Vào năm 2010, ông Nguyễn Văn Triều và một số người bạn từ vùng sông nước An Giang đã di cư đến mảnh đất Kon Tum để tìm kiếm cơ hội phát triển kinh tế. Khi nghe thông tin tại xã Ia Tơi (trước đây thuộc xã Mô Rai, huyện Sa Thầy) có lòng hồ thủy điện Sê San với diện tích lớn, thích hợp với việc nuôi trồng thủy sản, ông Triều và vài người bạn của mình đã quyết định đến đây để sinh sống.

Thời gian đầu thử nghiệm khai thác, ông Nguyễn Văn Triều nhận thấy lòng hồ có nguồn lực rất lớn về thủy sản. Trong một ngày, ông Triều có thể thu về hơn 1 tấn cá, chủ yếu là cá cơm, thác lác, leo… và đạt lợi nhuận hơn 15 triệu đồng mỗi ngày.

Vào năm 2015, khi huyện Ia H’Drai được thành lập, chính quyền địa phương đã nhận thấy đây là một mô hình hay để phát triển kinh tế nên đã tích cực hỗ trợ, tạo điều kiện để người dân sản xuất. 

Chính quyền địa phương đã cho triển khai mô hình nuôi cá lồng bè và vận động người dân cam kết không đánh bắt vào ngày 14-16 âm lịch hàng tháng vì đây là thời điểm cá sinh sản; đồng thời, thường xuyên phân công cán bộ đến để tuyên truyền cho người dân không thực hiện việc đánh bắt bằng kích điện, bom mìn.

Đối với những sản phẩm được làm từ cá, người dân làng chài tại xã Ia Tơi vẫn sử dụng các phương pháp truyền thống, hình thức đóng gói còn sơ sài. Do đó, các sản phẩm khi đưa ra thị trường đã gặp nhiều khó khăn trong việc hình thành và phát triển các chuỗi liên kết giá trị, chưa tạo được thương hiệu riêng cho sản phẩm nông nghiệp của địa phương.

Vào năm 2018, huyện Ia H’Drai đã thành lập Hợp tác xã Dịch vụ, Thương Mại, Du lịch và Nông nghiệp công nghệ cao Ia H’Drai để hỗ trợ người dân chế biến những sản phẩm từ cá và hướng đến phát triển sản phẩm cá cơm khô trở thành sản phẩm OCOP của vùng; từ đó, tạo được hướng đi mới cho người dân trong việc phát triển từ nguồn lợi thủy sản.

Chủ tịch UBND xã Ia Tơi Trần Trung Dũng cho biết, xã đã vận động các hộ tập trung nguồn cá cơm đánh bắt được về một đầu mối là Hợp tác xã Sê San để cung cấp sản phẩm ra thị trường; đồng thời, hướng dẫn người dân không nên chạy theo giá cả mà bán tháo ra thị trường, làm giảm giá trị sản phẩm và khi bán ra phải có bao bì, nhãn mác để nâng tầm sản phẩm của địa phương. Đây cũng được coi là giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm trong việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại xã Ia Tơi.

Ông Đặng Văn Thuộc, Giám đốc Hợp tác xã Sê San cho biết, hợp tác xã được thành lập với mục đích tìm đầu ra và giá cả ổn định cho người dân làng chài. Với sự hỗ trợ tích cực của chính quyền và Hợp tác xã Dịch vụ, Thương Mại, Du lịch và Nông nghiệp công nghệ cao Ia H’Drai trong việc đăng ký an toàn vệ sinh thực phẩm, in bao bì, nhãn mác đã giúp cho các sản phẩm từ cá cơm khô dần có chỗ đứng trên thị trường. Với giá bán bình quân khoảng 30.000 – 70.000 đồng/kg, các sản phẩm đã thu về nguồn lợi rất lớn, giúp người dân có cuộc sống ngày càng ấm no.

Nhờ sự vào cuộc tính cực của chính quyền địa phương, người dân làng chài tại vùng biên giới Ia H’Drai đã tìm được hướng đi mới cho việc phát triển kinh tế. Người dân làng chài xem nơi đây như là quê hương thứ 2 của mình, tích cực đóng góp vào sự phát triển về mặt kinh tế xã hội của toàn huyện, giúp vùng biên Ia H’Drai trở thành điểm đến hấp dẫn với những nét độc đáo rất riêng./.