Biên giới lãnh thổ

Tại Hội thảo quốc tế “Hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển”, ông Adib Abbasi, cán bộ liên lạc của Cơ quan Biên giới Canada, phụ trách khu vực châu Á – Thái Bình Dương (trụ sở tại Bangkok, Thái Lan) đã chia sẻ những đặc thù của đường biên giới của Canada và những cơ chế hợp tác biên giới hiệu quả để quản lý đường biên giới dài nhất thế giới với Mỹ.

Ông Adib Abbasi, cán bộ liên lạc của Cơ quan Biên giới Canada, phụ trách khu vực châu Á – Thái Bình Dương. (Ảnh: Tuấn Anh)

Hội thảo quốc tế “Hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển” do Bộ Ngoại giao phối hợp với Phái đoàn Wallonie-Bruxelles tại Việt Nam tổ chức ngày 8/10 tại Hà Nội, quy tụ khoảng 200 đại biểu là các học giả trong nước và quốc tế, đại diện các bộ, ngành địa phương biên giới và ven biển. Việc tổ chức Hội thảo xuất phát từ ý nghĩa của công tác biên giới, lãnh thổ và yêu cầu thực tế khách quan của việc quản lý và hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển.

Những đặc điểm nổi bật của đường biên giới đất liền của Canada

Canada chỉ có đường biên giới đất liền duy nhất với Mỹ. Biên giới Canada-Mỹ dài 8.891km, trải dài qua các đồng cỏ, lãnh nguyên, núi và Ngũ Đại Hồ (Great Lakes), là đường biên giới dài nhất thế giới, an toàn và được bảo vệ 24/7, 365 ngày/năm. Mỗi ngày có khoảng 400.000 người và lưu lượng hàng hóa, dịch vụ trị giá 2,6 tỷ USD qua biên giới.

Đường biên giới giữa Canada và Mỹ có nhiều điểm đặc biệt, vì vậy, được quản lý bởi nhiều bên, yêu cầu hợp tác giữa hai nước cũng rất lớn. Có khoảng 6.500 sỹ quan biên phòng làm công tác liên quan đến đường biên giới này.

Xuyên suốt đường biên giới giữa hai nước có hơn 100 cửa khẩu, 8 sân bay của Canada có giấy phép trước của Mỹ. Cây cầu Ambassador nối giữa Canada và Mỹ được coi là tuyến đường kinh tế quan trọng nhất ở Tây bán cầu. Hàng ngày có đến 10.000 phương tiện di chuyển qua cầu Ambassador nối giữa Detroit (Mỹ) và thành phố Windsor, Ontario (Canada), giao thương hàng hóa sôi động… đó là những minh chứng cho hợp tác hiệu quả biên giới giữa hai quốc gia.

Các phương thức hợp tác hiệu quả trong công tác quản lý biên giới giữa Canada và Mỹ

Chúng tôi có khoảng 80 các cơ chế quản lý biên giới chung được ký kết trong nhiều năm qua, được cụ thể hóa trong các văn bản hợp tác biên giới. Nổi bật trong số đó có thể kể tới Kế hoạch hành động năm 2020 với mục tiêu là thúc đẩy kinh tế, chống tội phạm xuyên biên giới, giúp đỡ các lực lượng hoạt động chung trong các dự án; Chương trình du lịch uy tín; Thỏa thuận thông quan trước; các đội liên hợp thực thi pháp luật trên biên giới (IBET); chuẩn bị và ứng phó với tình trạng khẩn cấp xuyên biên giới; sáng kiến nhằm mục tiêu chung.

Nhiều chương trình cho phép người dân hai bên tự do di chuyển nhưng phải được cấp phép với nhiều khâu chặt chẽ. Hai nước cũng thúc đẩy những chương trình trao đổi để xe trung chuyển hàng hóa có thể tối ưu những thủ tục cho các bên chuyển hàng. Đội hành pháp hoạt động chung ở cả hai bên biên giới, ngăn chặn các mối nguy cấp một cách nhanh chóng, giúp hai bên hợp tác thuận lợi. Đội ứng phó tình trạng khẩn cấp xuyên biên giới luôn nêu cao tinh thần cảnh giác nếu như phải đóng biên giới khẩn cấp. Năm 2023 đã có một tai nạn nổ xe hơi ở khu vực biên giới, chúng tôi đã phải đóng biên giới để đảm bảo an toàn cho người dân. Rõ ràng ở sự việc này cần sự hợp tác chung của hai bên. Hai nước cũng thúc đẩy các sáng kiến chung để giải quyết các vấn đề phát sinh.

Mặc dù biên giới Canada-Mỹ có những cơ chế hợp tác hiệu quả song vẫn tồn tại không ít thách thức. Trong đó phải kể đến trở ngại địa lý khi khu vực biên giới phần lớn là đồng cỏ, thảo nguyên, phải đặt nhiều camera và máy bay không người lái; vấn đề tội phạm và buôn lậu, nhập cảnh trái phép xuyên biên giới; có những khu vực chưa được cắm mốc, nhập nhằng và ko được phân định rõ; cân bằng giữa an ninh và thương mại… Hiện nay, hai nước đang phối hợp chặt chẽ để giải quyết các vấn đề.

Mấu chốt để hợp tác thành công trong các vấn đề trên cả biên giới đất liền và trên biển

Tôi cho rằng biên giới trên đất liền thì có phần rõ ràng hơn biên giới trên biển khi có thể có nhiều vùng chồng lấn. Do đó, hợp tác thiện chí luôn là chìa khóa để đảm bảo đường biên giới hòa bình, ổn định và phát triển. Đối với đường biên giới trên biển cần tuân thủ các thỏa thuận hợp tác đa phương, luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Để hợp tác hiệu quả, các nước cần phải làm việc trực tiếp với nhau, có sự thấu hiểu, biết được mục tiêu của nhau. Các nước cần có cơ chế chia sẻ thông tin chung, cơ chế pháp lý hợp lý thì mới có thể hợp tác hiệu quả. Canada đã có thỏa thuận biên giới với Mỹ từ rất lâu và củng cố dần theo thời gian. Chúng tôi cũng không có hàng rào biên giới, có những địa điểm mà khi đứng ở đó bạn vừa ở nước Mỹ và vừa ở Canada./.