Biên giới lãnh thổ

Thủy sản là một trong những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của ngành nông nghiệp Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu (KNXK) đạt hàng tỷ USD mỗi năm, trong đó Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) cung cấp khoảng 52% sản lượng thủy sản đánh bắt, gần 67% sản lượng nuôi trồng và chiếm 65% giá trị KNXK thủy sản.

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, xuất khẩu thủy sản có sự sụt giảm mạnh, song hàng loạt hiệp định bảo hộ được thông qua và sự kiểm soát tốt dịch bệnh từ các nước sẽ là cơ hội vàng cho ngành thủy sản tăng trưởng, chiếm lĩnh thị trường trong thời gian tới.

Người dân Bạc Liêu thu hoạch tôm. Ảnh: THANH CƯỜNG

Theo nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tại ĐBSCL, dù các cửa khẩu giao thương với Trung Quốc đã thông quan trở lại nhưng lượng hàng chỉ nhỏ giọt, nên mặt hàng tôm tiêu thụ được rất ít. Dịch Covid-19 bùng phát ở một số nước khiến 20-40% số đơn hàng ký kết nhập vào châu Âu và Trung Quốc đều bị yêu cầu hoãn, thậm chí hủy bỏ. Rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ gần như không có đơn hàng mới trong quý II và III-2020. Ngoài dịch bệnh, nhiều người nuôi và doanh nghiệp còn lo lắng bởi tác động của hạn hán và mặn xâm nhập.

Tuy đương đầu với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng dựa trên số liệu các thị trường nhập khẩu thủy sản Việt Nam trong 5 năm gần đây, các chuyên gia dự báo, thời gian tới, Trung Quốc, Mỹ và châu Âu vẫn là những thị trường tiêu thụ quan trọng của thủy sản Việt Nam, chiếm khoảng 65% tổng giá trị. Theo đó, ngành thủy sản còn có cơ hội vươn xa hơn. 

Một tín hiệu lạc quan nữa cho ngành thủy sản Việt Nam là các ưu đãi của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) đã chính thức được Nghị viện châu Âu phê chuẩn ngày 12/2/2020; được Quốc hội Việt Nam thông qua. Đó thực sự là cánh cửa rộng mở cho thủy sản Việt Nam.

Cùng với Hiệp định EVFTA, mức thuế chống bán phá giá vào thị trường Mỹ giảm, kết quả công nhận tương đương về hệ thống quản lý, kiểm soát an toàn thực phẩm trên cá tra do Bộ Nông nghiệp Mỹ công bố đã mở ra cơ hội vàng cho ngành hàng cá tra Việt Nam. Cùng với giảm thuế, cá tra Việt Nam còn khẳng định uy tín, nâng cao khả năng cạnh tranh so với các nước như Ấn Độ, Thái Lan... đồng thời dễ dàng hơn trong tiếp cận, mở rộng thị trường xuất khẩu không chỉ Hoa Kỳ mà còn xâm nhập vào nhiều thị trường khó tính khác.

Dù có nhiều cơ hội nhưng trong bối cảnh tự do hóa thương mại toàn cầu thì lợi thế cạnh tranh về thuế quan chỉ mang tính giai đoạn. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam cần phải tập trung tái cấu trúc ngành hàng, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng hình ảnh, thương hiệu và tập trung phát triển các thị trường để ngành thủy sản Việt Nam bứt phá trong thời gian tới./.