Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Trong hai ngày 16 và 18/5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã lần lượt tiếp Tổng thống Hy Lạp Katerina Sakellaropoulou nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam. Trao đổi về vấn đề Biển Đông, các nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường quan hệ chính trị, đẩy mạnh sự phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải trên các khu vực, phát triển hợp tác, đề cao luật pháp quốc tế tại các vùng biển, trong đó có UNCLOS 1982.^[1] Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mong muốn phía Hy Lạp ủng hộ lập trường của ASEAN và Việt Nam về Biển Đông trên cơ sở thượng tôn pháp luật quốc tế; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; duy trì hòa bình, ổn định và phát triển khu vực…^[2]

- Ngày 16/5, tại trụ sở Liên hợp quốc ở thành phố New York – Mỹ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp với Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc bà Amina Mohammed. Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng đề nghị Liên hợp quốc ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong giải quyết các vấn đề khu vực, trong đó có việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982.^[3]

- Trong chuyến thăm chính thức tới Lào, ngày 16/5, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có cuộc hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihan. Hai Chủ tịch Quốc hội chia sẻ đánh giá về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, khẳng định cùng các nước thành viên ASEAN không ngừng củng cố đoàn kết, thống nhất vai trò trung tâm của ASEAN, giữ vững các nguyên tắc, giá trị và lập trường chung về các vấn đề khu vực; giải quyết các vấn đề tranh chấp, trong đó có vấn đề Biển Đông, bằng biện pháp hòa bình và trên cơ sở luật pháp quốc tế.^[4]

- Từ ngày 18 đến 20/5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã lần lượt tiếp đón Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin. Tại các cuộc hội đàm, các nhà lãnh đạo cũng đã trao đổi về tình hình khu vực, thế giới và các vấn đề hai bên cùng quan tâm, trong đó nhấn mạnh ASEAN cần kiên định lập trường nguyên tắc về Biển Đông, đồng thời bày tỏ mong muốn hai nước duy trì quan điểm chung của ASEAN trên các diễn đàn quốc tế về tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982 trong giải quyết hòa bình các tranh chấp, bảo đảm an ninh an toàn tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông; cảm ơn Singapore ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa nhiệm kỳ 2023-2028, đề nghị Singapore tiếp tục ủng hộ Việt Nam ứng cử Ủy ban pháp lý và kỹ thuật thuộc Cơ quan Quyền lực đáy đại dương nhiệm kỳ 2023-2027.^[5]

- Ngày 18/05, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự hội nghị Quan chức Quốc phòng cấp cao các nước ASEAN mở rộng (ADSOM+) tại thủ đô Phnom Pênh của Campuchia. Phát biểu tại Hội nghị, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhấn mạnh tầm quan trọng của an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở Biển Đông, đối với các quốc gia trong khu vực và cộng đồng ASEAN, kêu gọi các quốc gia tuân thủ DOC và xúc tiến sớm ký kết COC. Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến khẳng định, Việt Nam luôn kiên trì giải quyết mọi bất đồng trên biển bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.^[6]

2. Hội nghị Ngoại trưởng các nước G7 tại Đức (14/5)

Thông cáo chung sau Hội nghị phản đối mạnh mẽ mọi hành động đơn phương có thể làm leo thang căng thẳng và bất ổn ở Biển Đông cũng như trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đồng thời bày tỏ quan ngại sâu sắc về hành vi quân sự hoá, cưỡng ép và đe doạ trong khu vực. Các Ngoại trưởng tái khẳng định vai trò quan trọng của UNCLOS 1982 đối với mọi hoạt động trên đại dương và các vùng biển; kêu gọi tất cả các bên giải quyết các tranh chấp biển thông qua các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có các cơ chế giải quyết tranh chấp do Công ước thiết lập. Theo thông cáo, các Ngoại trưởng bác bỏ hiệu lực của các yêu sách biển Trung Quốc áp đặt ở Biển Đông. Đồng thời nhắc lại Phán quyết của Toà trọng tài năm 2016 là cơ sở hữu ích để giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông, yêu cầu Trung Quốc tuân thủ đầy đủ Phán quyết cùng với quyền tự do hàng hải và các quyền tự do khác ở Biển Đông.^[7]

3. Tổng thống Mỹ thăm chính thức Hàn Quốc

Ngày 21/5, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và Tổng thống Joe Biden đã đồng chủ trì Hội nghị thượng đỉnh tại Thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Tại Hội nghị, hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan đối với an ninh và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương; đồng thời nhấn mạnh vai trò của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, “bao gồm quyền tự do hàng hải, hàng không và việc sử dụng hợp pháp các vùng biển, bao gồm cả ở Biển Đông và các khu vực khác”.^[8]

[1] TTXVN (16/5), <https://www.vietnamplus.vn/photo-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tiep-tong-thong-hy-lap/790624.vnp>; Báo Chính phủ (16/5), <https://www.baochinhphu.vn/chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-hoi-dam-voi-tong-thong-hy-lap-10222051617223066.htm>.

[2] Vietnamnet (18/5), <https://vietnamnet.vn/chu-tich-quoc-hoi-hoi-kien-voi-tong-thong-hy-lap-2020718.html>

[3] Quân đội Nhân dân (16/5), <https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-lanh-dao-lien-hop-quoc-va-cac-co-quan-lien-hop-quoc-694710>

[4] Người Lao động (16/5), <https://nld.com.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-hai-nuoc-viet-nam-lao-hoi-dam-20220516135625252.htm>

[5] Báo Chính phủ (18-20/5), <https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tiep-chu-tich-quoc-hoi-singapore-102220520191411523.htm>; <https://baochinhphu.vn/chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-tiep-chu-tich-quoc-hoi-singapore-102220519190913573.htm>; <https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-tiep-chu-tich-quoc-hoi-singapore-chuanjin/791509.vnp>; <https://baotintuc.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-vuong-dinh-hue-don-hoi-dam-voi-chu-tich-quoc-hoi-singapore-20220518193400969.htm>

[6] Quân đội Nhân dân (18/5), <https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-ngoai-quoc-phong/hoi-nghi-quan-chuc-quoc-phong-cap-cao-cac-nuoc-asean-mo-rong-694853>

[7] Mạng Chính phủ Anh (14/5), <https://www.gov.uk/government/publications/g7-foreign-ministers-meeting-in-germany-2022-communique/g7-foreign-ministers-meeting-in-germany-2022-communique>

[8] Nhà Trắng (21/5), <https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/05/21/united-states-republic-of-korea-leaders-joint-statement/>