Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Ngày 16/9, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có Biển Đông; khẳng định hai bên sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ và hiệu quả tại các diễn đàn khu vực, nhất trí giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.[1]

- Ngày 16/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính điện đàm với Thủ tướng Áo Sebastian Kurz. Khi trao đổi về vấn đề Biển Đông, hai bên cùng nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo đảm tự do hàng hải, hàng không, an ninh, hòa bình ở Biển Đông đối với thế giới, khu vực và cộng đồng quốc tế; ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị Áo thúc đẩy Ủy ban Châu Âu (EC) sớm gỡ bỏ “thẻ vàng IUU” đối với thủy sản Việt Nam. Đáp lại, Thủ tướng Áo Kurz bày tỏ Áo sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam sớm được gỡ bỏ “thẻ vàng IUU”.[2]

2. Mỹ, Anh, Úc thiết lập mối quan hệ đối tác an ninh 3 bên AUKUS

Ngày 15/9, Nhà Trắng đăng Tuyên bố chung của AUKUS nhấn mạnh quyết tâm đẩy mạnh hợp tác sâu rộng hơn trên các lĩnh vực ngoại giao, an ninh, quốc phòng nhằm ứng phó với những thách thức của thế kỷ 21, duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; cam kết hỗ trợ Hải quân Hoàng gia Australia chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.[3]

3. Chiến lược của EU về hợp tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Ngày 16/9, Phái đoàn Liên minh Châu Âu đăng thông cáo chung về “Chiến lược” trong đó ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong tiến trình hướng tới một COC hiệu quả, thực chất, ràng buộc về pháp lý và không làm phương hại đến lợi ích của bên thứ ba; nhấn mạnh sự phô trương lực lượng và gia tăng căng thẳng ở các điểm nóng trong khu vực (như Biển Đông) có thể tác động trực tiếp đến an ninh và thịnh vượng của Châu Âu; khẳng định EU cần tăng cường hợp tác cả song phương lẫn đa phương với các đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ ở khu vực.[4]

4. Đối thoại cấp Ngoại trưởng Australia - Mỹ

Ngày 17/9, Đối thoại ra tuyên bố chung khẳng định việc tuân thủ luật pháp quốc tế là cần thiết cho sự ổn định và thịnh vượng của khu vực và quốc tế; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các quốc gia thực hiện các quyền ở Biển Đông, phù hợp với UNCLOS 1982, trong đó có quyền tự do hàng hải và hàng không cũng như các hoạt động sử dụng, khai thác biển hợp pháp khác liên quan đến các quyền này; nêu ý định tăng cường hợp tác và thực hiện các cuộc diễn tập trên biển với các đối tác; cam kết làm việc với các đối tác để ứng phó với các hoạt động “vùng xám”; bày tỏ quan ngại liên quan đến các tuyên bố chủ quyền không có cơ sở pháp lý của Trung Quốc ở Biển Đông; kêu gọi Trung Quốc tiến hành thực thi nội luật (trong đó có Luật An toàn giao thông hàng hải) cần bảo đảm nhất quán với UNCLOS 1982; khẳng định lại Phán quyết Tòa Trọng tài năm 2016 là cuối cùng và có tính ràng buộc về pháp lý với các bên; phản đối mạnh mẽ việc quân sự hóa các thực thể đang tranh chấp và các hành động gây mất ổn định khác, bao gồm việc sử dụng lực lượng Hải cảnh và dân quân tự vệ biển cũng như phản đối các hành vi phá hoại hoặc làm gián đoạn hoạt động hợp tác, khai thác tài nguyên ngoài khơi của các quốc gia.[5]

[1] Báo Chính phủ (16/9)

[2] Báo Thế giới&Việt Nam (16/9)

[3] Nhà Trắng (15/9)

[4] Phái đoàn Liên minh Châu Âu (16/9)

[5] Bộ Ngoại giao Australia (17/9)