Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Ngày 17 và 20/10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có các cuộc tiếp và hội đàm với Tổng thống Singapore Halimah Yacob. Các nhà Lãnh đạo khẳng định lại lập trường nhất quán của ASEAN về Biển Đông và tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; giải quyết hòa bình các tranh chấp, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

- Ngày 18/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính điện đàm với Thủ tướng Australia Anthony Albanese. Ông Albanese ủng hộ lập trường, quan điểm của các nước ASEAN, bao gồm Việt Nam, về Biển Đông; chia sẻ quan điểm về việc cần giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trong khu vực trên cơ sở lợi ích của các nước; thực hiện đầy đủ DOC, tiến tới xây dựng COC thực chất, hiệu quả, hiệu lực.^[1]

- Ngày 18/10, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takagi. Ông Takagi nhất trí phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong các cơ chế OECD, ASEAN; chia sẻ quan điểm của Việt Nam trong vấn đề Biển Đông.^[2]

2. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres thăm chính thức Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 45 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc

Từ ngày 21 - 22/10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lần lượt có các cuộc đón và tiếp Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Chia sẻ quan điểm về các vấn đề quốc tế và khu vực, hai bên nhất trí tiếp tục củng cố chủ nghĩa đa phương với Liên hợp quốc đóng vai trò trung tâm, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, tinh thần đoàn kết, hợp tác trong bối cảnh tình hình an ninh - chính trị thế giới và khu vực có nhiều biến động khó lường; nhất trí tăng cường hợp tác Liên hợp quốc - ASEAN và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong giải quyết vấn đề khu vực, duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982.^[3] Tổng Thư ký Guterres khẳng định Liên hợp quốc sẽ tiếp tục quan tâm, hỗ trợ các ưu tiên phát triển của Việt Nam; mong muốn Việt Nam phát huy hơn nữa vai trò, vị thế của mình tại Liên hợp quốc, đóng góp trong giải quyết các vấn đề toàn cầu; ủng hộ Việt Nam sẵn sàng tiếp tục đóng vai trò chủ nhà, chủ trì tổ chức các sự kiện, hội nghị quốc tế lớn về biển và đại dương thời gian tới.^[4]

3. ASEAN sẽ trao đổi với Trung Quốc về các biện pháp xây dựng lòng tin và phòng ngừa nhằm tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy đàm phán COC

Ngày 18/10, phát biểu tại cuộc họp trực tuyến Hội nghị bàn tròn lần thứ 11 do Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) và báo Khmer Times tổ chức tại Phnom Penh, Tổng thư ký ASEAN, ông Dato Lim Jock Hoi cho biết, ASEAN và Trung Quốc hiện đang tiến hành vòng đọc lần 2 dự thảo COC; bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán về COC sẽ tiếp tục được tiến hành một cách thực chất và nhanh chóng; cho biết trong thời gian chờ đợi, ASEAN sẽ trao đổi với Trung Quốc về các biện pháp xây dựng lòng tin và phòng ngừa nhằm tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy đàm phán COC.^[5]

4. Hội nghị Lãnh đạo thường niên Australia - Singapore lần thứ 7

Ngày 18/10, Hội nghị ra Tuyên bố chung nhấn mạnh tầm quan trọng của một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng mở, bao trùm, dựa trên luật lệ và bền vững, hỗ trợ và thúc đẩy thương mại tự do và thị trường mở, đồng thời tôn trọng quyền tự quyết của các quốc gia trong việc lãnh đạo đất nước; bày tỏ quan ngại trước các hành động có thể gây mất ổn định khu vực; phản đối các hành động đơn phương làm thay đổi hiện trạng; khẳng định lại cam kết chung về duy trì và thúc đẩy an ninh và ổn định ở Biển Đông; nhấn mạnh sự ủng hộ mạnh mẽ đối với tự do hàng hải, hàng không và thông thương, sự cần thiết của việc giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS; khẳng định lại vai trò trung tâm của ASEAN và cấu trúc do ASEAN dẫn dắt, tầm quan trọng của việc hợp tác hỗ trợ thực hiện Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bao gồm việc thông qua Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - Australia.^[6]

5. Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida thăm chính thức Australia

Ngày 21/10, Thủ tướng Australia Anthony Albanese tiếp và hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida. Hai bên ký Tuyên bố chung mới về hợp tác an ninh thay thế Tuyên bố chung hợp tác an ninh năm 2007; khẳng định duy trì cơ chế hợp tác 10 năm trong các lĩnh vực quan tâm chung, trong đó nhấn mạnh trao đổi đánh giá chiến lược ở Cấp cao thường niên, Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng và các Quan chức cao cấp. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tham vấn lẫn nhau trong các sự kiện có thể ảnh hưởng đến chủ quyền và lợi ích an ninh quốc gia, đồng thời phối hợp lập trường chung trong tìm kiếm các biện pháp xử lý; cam kết tăng cường quan hệ đồng minh với Mỹ và củng cố hợp tác với các đối tác; khẳng định lại cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở và bao trùm, dựa trên luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Đáng chú ý, hai bên khẳng định ủng hộ Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương thực hiện Chiến lược Thái Bình Dương xanh tầm nhìn đến năm 2050 trên nhiều lĩnh vực, trong đó có hợp tác an ninh hàng hải.^[7]

6. Phát biểu của Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam

Ngày 20/10, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, trả lời câu hỏi của phóng viên về tiến trình đàm phán COC, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết ASEAN và Trung Quốc cùng mong muốn sớm hoàn thành vòng rà soát thứ 2 văn bản đàm phán duy nhất dự thảo COC, sớm thông qua một COC thực chất, hiệu lực và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực, thúc đẩy hợp tác và tạo môi trường thuận lợi trong việc giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông; khẳng định tầm quan trọng của hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; nhấn mạnh việc thực hiện tự kiềm chế, không gây phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.^[8]

 [1] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-chinh-phu-pham-minh-chinh-dien-dam-voi-thu-tuong-australia/824327.vnp

[2] https://www.vietnamplus.vn/bo-truong-ngoai-giao-bui-thanh-son-tiep-thu-truong-ngoai-giao-nhat-ban/824347.vnp

[3] https://tienphong.vn/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tiep-tong-thu-ky-lien-hop-quoc-post1480157.tpo

[4] https://www.vietnamplus.vn/tang-cuong-hop-tac-lien-hop-quocasean-giai-quyet-van-de-bien-dong/824961.vnp

[5] https://www.gmanetwork.com/news/topstories/world/848523/asean-beijing-working-on-second-draft-of-south-china-sea-code-of-conduct/story/

[6] https://www.mfa.gov.sg/Newsroom/Press-Statements-Transcripts-and-Photos/2022/10/7SALM

[7] https://www.theguardian.com/australia-news/2022/oct/22/anthony-albanese-and-japanese-pm-fumio-kishida-sign-new-agreement-to-boost-security-and-energy-ties

[8] https://baoquocte.vn/asean-va-trung-quoc-tich-cuc-thuc-day-dam-phan-bo-quy-tac-ung-xu-o-bien-dong-202701.html