Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Ngày 21/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp ông Marcin Czepelak, Tổng Thư ký Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam luôn đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; coi trọng và đánh giá cao vai trò của PCA trong việc hỗ trợ các quốc gia giải quyết hòa bình tranh chấp quốc tế bằng thủ tục trọng tài.

Tổng Thư ký Marcin Czepelak nhấn mạnh, với việc ủng hộ và hỗ trợ Văn phòng PCA, Việt Nam tiếp tục thể hiện cam kết và tinh thần trách nhiệm, đóng góp thúc đẩy thực thi luật pháp quốc tế, giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế. Tổng Thư ký chia sẻ rất tâm đắc với khẳng định của Thủ tướng về việc Việt Nam không chọn bên mà chọn công lý, lẽ phải.^[1]

- Từ ngày 23 – 25/11, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã có chuyến thăm chính thức Philippines. Tại cuộc hội kiến với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Tổng thống Ferdinand Marcos nhất trí tăng cường trao đổi, phối hợp lập trường chung về các vấn đề đa phương trong khuôn khổ Liên hợp quốc, ASEAN, APEC; đóng góp cho việc củng cố đoàn kết, tiếng nói và vai trò trung tâm của ASEAN trong các vấn đề an ninh chung ở khu vực, trong đó bao gồm Biển Đông.^[2]

Trong buổi hội đàm với Chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Miguel Zubiri, hai bên đề cao việc cần tích cực phối hợp để củng cố đoàn kết, lập trường và vai trò trung tâm của ASEAN trong xử lý các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống hiện nay. Về Biển Đông, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị hai nước cần giữ vững lập trường của ASEAN, thực hiện hiệu quả DOC và hướng tới hoàn thành COC trên cơ sở UNCLOS 1982.^[3]

- Từ ngày 24 - 25/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng - Đại tướng Phan Văn Giang đã lần lượt có các cuộc tiếp và hội đàm với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Donald Males đang thăm chính thức Việt Nam. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao kết quả hợp tác quốc phòng giữa hai nước thời gian qua.^[4] Tại hội đàm, hai bên cũng chia sẻ đánh giá về tình hình thế giới, khu vực và các vấn đề cùng quan tâm; trong đó có vấn đề an toàn tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông; nhất trí tiếp tục tăng cường phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các cơ chế, diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+); nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì lòng tin, duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển, coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN.^[5]

2. Hội nghị hẹp Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ 9 tại Campuchia (21-23/11)

- Tại Hội nghị ADMM, lãnh đạo Bộ Quốc phòng các nước ASEAN đã trao đổi về môi trường an ninh quốc tế và khu vực. Các trưởng đoàn đều khẳng định ASEAN cần đoàn kết, giữ vững vai trò trung tâm và dẫn dắt trong các cơ chế hợp tác tại khu vực nhằm ứng phó kịp thời với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống mới nổi, trong đó có Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông đối với an ninh khu vực và trên thế giới.^[6]

- Hội nghị ADMM+ lần thứ 9 đã thông qua Tuyên bố chung về “Hợp tác quốc phòng nhằm tăng cường đoàn kết vì một nền an ninh hài hoà”; khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hoà bình, an ninh, ổn định, thịnh vượng, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Tuyên bố cũng nhấn mạnh duy trì việc áp dụng các biện pháp xây dựng lòng tin thực chất và nâng cao tinh thần đoàn kết và hợp tác trong ASEAN và với các nước đối tác.^[7]

- Bên lề Hội nghị ADMM, ADMM+, Bộ trưởng Phan Văn Giang đã gặp song phương nhiều quan chức quốc phòng của các nước ASEAN và đối tác.

+ Trong cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa, hai Bộ trưởng cùng chia sẻ về tình hình thế giới và khu vực. Về những vấn đề liên quan đến quan hệ hai nước, hai bên thẳng thắn trao đổi, thống nhất giải quyết xuất phát từ tầm cao chiến lược, vì lợi ích chung của hai nước, bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế. Bộ trưởng Phan Văn Giang khẳng định quan điểm nhất quán của Việt Nam là giải quyết các bất đồng thông qua biện pháp hòa bình trên tinh thần tôn trọng quyền và lợi ích chính đáng của nhau, giải quyết các vấn đề trên biển bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, phát huy tốt các cơ chế đàm phán trên biển, thúc đẩy phân định và bàn bạc về hợp tác phát triển; thực hiện DOC đầy đủ, hiệu quả, phấn đấu xây dựng COC thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.^[8]

+ Tại cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto, hai bên nhất trí tăng cường hợp tác giữa lực lượng hải quân, không quân hai nước; xúc tiến hợp tác công nghiệp quốc phòng, cứu hộ-cứu nạn, quân y; tiếp tục rà soát, hoàn thiện các khuôn khổ hợp tác.^[9]

+ Tại cuộc gặp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, hai Bộ trưởng đánh giá quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ tiếp tục phát triển tốt đẹp, hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, trong đó có hợp tác quốc phòng. Hai bên nhất trí quan hệ hợp tác quốc phòng hai nước tiếp tục được triển khai tích cực phù hợp với tinh thần Bản ghi nhớ về Thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương ký năm 2011, Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng ký năm 2015 và các chỉ đạo của Lãnh đạo cấp cao hai nước.^[10]

+ Tại cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Lee Jong-sup, hai Bộ trưởng khẳng định, hợp tác quốc phòng đang được cả hai bên quan tâm thúc đẩy, triển khai thiết thực, hiệu quả trên cơ sở các văn bản, thỏa thuận hợp tác được ký kết, nhất là Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng đến năm 2030.

- Tại Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN – Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Loy Austin cho biết: “Thông qua việc trao đổi quan điểm của tất cả các Bộ trưởng Quốc phòng, chúng tôi đã nhận thấy sự hợp tác quốc phòng mạnh mẽ giữa các nước thành viên ASEAN và Mỹ trên nhiều lĩnh vực. Đồng thời, chúng ta thấy ý chí mạnh mẽ của Mỹ trong việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực, cũng như cam kết tiếp tục củng cố và nâng cao khả năng quân sự của các nước thành viên ASEAN thông qua xây dựng năng lực và cung cấp hỗ trợ vật chất, kỹ thuật phục vụ lợi ích của nhân dân địa phương”.

3. Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris thăm Philippines (20-23/11)

Trong cuộc gặp Tổng thống Phlippines Ferdinand Marcos Jr., Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tuyên bố rằng mối quan hệ giữa Mỹ với Philippines là lâu dài, bền vững và cam kết của Mỹ là “không lay chuyển”; Tổng thống Marcos cũng nói rằng mối quan hệ giữa hai nước luôn vững chắc và quan trọng. Bà Harris cũng khẳng định lại cam kết của Washington trong việc bảo vệ Philippines theo Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951.^[11]

Ngày 23/11, trong chuyến thăm tới đảo Palawan của Philippines, bà Harris cam kết Mỹ sẽ sát cánh cùng Philippines trước sự đe dọa và cưỡng ép ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi các nước đứng lên bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và tự do hàng hải ở Biển Đông, khu vực đang có tranh chấp mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp. Trong bài phát biểu của mình, bà Harris cũng nhắc lại sự ủng hộ của Washington đối với phán quyết vụ kiện Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc năm 2016, nói rằng phán quyết này “có tính ràng buộc về mặt pháp lý và phải được tôn trọng”.^[12]

4. Hải quân Việt Nam và Hải quân Trung Quốc tổ chức tuần tra liên hợp lần thứ 33 trên Vịnh Bắc Bộ (24-26/11)

Hoạt động này nhằm tiếp tục phát triển mối quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Trung Quốc; tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa quân đội và hải quân hai nước; duy trì an ninh trật tự tại vùng biển Vịnh Bắc Bộ; trao đổi kinh nghiệm và nâng cao khả năng phối hợp chung trong hoạt động tìm kiếm cứu nạn trên biển.^[13]

[1] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-tiep-tong-thu-ky-toa-trong-tai-thuong-truc/830487.vnp

[2] https://www.vietnamplus.vn/chu-tich-quoc-hoi-vuong-dinh-hue-hoi-kien-voi-tong-thong-philippines/831893.vnp

[3] https://www.vietnamplus.vn/viet-nam-la-doi-tac-chien-luoc-duy-nhat-cua-philippines-trong-asean/831954.vnp

[4] https://www.bienphong.com.vn/thu-tuong-chinh-phu-pham-minh-chinh-tiep-pho-thu-tuong-bo-truong-quoc-phong-australia-post456623.html

[5] https://www.quochoitv.vn/pho-thu-tuong-bo-truong-quoc-phong-australia-tham-chinh-thuc-viet-nam

[6]https://www.thehindubusinessline.com/news/national/asean-china-negotiations-on-south-china-sea-should-be-fully-consistent-with-global-law-says-rajnath-singh/article66174489.ece

[7] https://www.vietnamplus.vn/admm-khang-dinh-mong-muon-duy-tri-mot-nen-hoa-binh-an-ninh-on-dinh/831895.vnp

[8] https://www.vietnamplus.vn/viet-nam-thuc-day-hop-tac-quoc-phong-voi-campuchia-va-trung-quoc/830502.vnp

[9] https://www.vietnamplus.vn/thuc-day-hop-tac-quoc-phong-giua-asean-va-cac-doi-tac/830734.vnp

[10] https://www.vietnamplus.vn/thuc-day-hop-tac-quoc-phong-giua-asean-va-cac-doi-tac/830734.vnp

[11] https://www.reuters.com/world/asia-pacific/us-vice-president-harris-affirm-defense-commitment-philippines-2022-11-20/

[12] https://news.abs-cbn.com/video/news/11/23/22/harris-vows-to-uphold-rules-in-south-china-sea

[13] https://baohaiquanvietnam.vn/tin-tuc/hai-quan-viet-nam-va-hai-quan-trung-quoc-tuan-tra-lien-hop-lan-thu-33