Biên giới lãnh thổ

Đóng quân ở độ cao hơn 200m so với mặt nước biển, dù trong bất cứ điều kiện khó khăn nào, những cán bộ, chiến sĩ ở Trạm Ra đa 570 (đóng trên đảo Bình Ba, TP. Cam Ranh, Khánh Hoà), Trung đoàn 451, Vùng 4 Hải quân vẫn nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đơn vị được ví như đôi "mắt thần" canh gác vùng trời, vùng biển của vịnh Cam Ranh và khu vực biển được giao nhiệm vụ.

Việc bảo dưỡng trang bị kỹ thuật ra đa ở trạm được thực hiện thường xuyên, định kỳ và đột xuất.

Trên trạm "mắt thần"

Tại phòng trực của Trạm Ra đa 570, các cán bộ, chiến sĩ trong ca trực luôn tập trung cao độ, liên tục thực hiện các cuộc điện đàm, báo cáo tình huống kịp thời về Sở Chỉ huy Trung đoàn 451 và các tàu trực thuộc Vùng 4 Hải quân. "Thông báo cho tàu trực, thời gian vào lúc 8 giờ 15, có 1 tàu vận tải nước ngoài, ở phương vị 33 độ, cự ly 12 hải lý; hướng đi 194, vận tốc 6 hải lý/giờ, vi phạm vào khu vực giám sát", Đại úy quân nhân chuyên nghiệp Lê Bá Phước - nhân viên ra đa báo cáo. Thấy tôi chưa hiểu lắm về cuộc điện đàm, Đại úy Phạm Như Tuấn Anh - Trạm trưởng Trạm Ra đa 570 đứng bên cạnh liền giải thích: "Vừa rồi là tình huống có tàu nước ngoài vi phạm vào vùng biển chúng tôi giám sát. Qua quan sát, phát hiện mục tiêu, các anh em trong ca trực xác định thông số mục tiêu, nhận dạng, phán đoán hành động của tàu và báo về trung tâm Sở Chỉ huy Trung đoàn, cùng với các đơn vị hiệp đồng để kịp thời có biện pháp xử lý, ngăn chặn".

Chỉ tay vào những chấm nhỏ li ti hiển thị trên màn hình, Đại úy Phạm Như Tuấn Anh chỉ cho tôi biết cách phân biệt các loại tàu, hướng di chuyển... Mỗi ngày, cán bộ, chiến sĩ ở trạm quan sát hàng trăm mục tiêu như vậy, đa phần là các tàu hoạt động trên biển, các mục tiêu trên không hoạt động ở tầm thấp. Ngoài giám sát trên ra đa, các cán bộ, chiến sĩ còn thực hiện quan sát bằng mắt thường, vậy nên bất kể tàu lớn, nhỏ... khi đi vào phạm vi giám sát của trạm đều khó có thể lọt khỏi tầm mắt của mọi người.

Thực hiện quan sát, giám sát mục tiêu bằng mắt thường.

Trung đoàn 451 có nhiều trạm ra đa, đóng quân tại các vị trí khác nhau nhưng Trạm Ra đa 570 có vị trí đặc biệt quan trọng. Khu vực do trạm phụ trách giám sát có số lượng tàu thuyền chở hàng hóa ra vào cảng Cam Ranh nhiều; có các tàu quân sự nước ngoài vào cảng quốc tế thực hiện công tác đối ngoại. Đồng thời, đây là nơi đóng quân của các lực lượng thuộc Vùng 4 Hải quân và Quân chủng Hải quân. Do đó, dù nắng nóng, mưa bão, bất kể ngày đêm, phòng trực chuyên môn ra đa của trạm luôn hoạt động.

Với đặc thù đó, trạm được trang bị các ra đa quan sát hoạt động 24/24 giờ, luân phiên liên tục để vừa hoàn thành nhiệm vụ, vừa đảm bảo an toàn cho trang thiết bị. Khi ra đa này hoạt động, anh em trạm lại thực hiện bảo dưỡng, kiểm tra ra đa còn lại. Đặc biệt, hoạt động ở vùng biển, các máy móc, trang bị kỹ thuật của trạm cần được bảo dưỡng thường xuyên, tỉ mỉ. "Chúng tôi thực hiện bảo dưỡng thường xuyên. Thế nhưng, các sự cố bất chợt vẫn thường xảy ra. Có khi nửa đêm, gặp sự cố về nguồn điện ắc quy của các máy, chúng tôi phải tiến hành kiểm tra lỗi, thực hiện phương án thay thế thiết bị ngay trong đêm. Mấy anh em ở trạm làm lâu năm quen việc giờ thính lắm, đang làm mà có linh tính là chủ động chuyển đổi hệ thống ngay để đảm bảo an toàn cho thiết bị", Đại úy Phạm Như Tuấn Anh nói.

Sáng tạo vượt khó ở đảo

Không phải người dân địa phương, ít ai biết được trên "nóc nhà" của đảo Bình Ba lại có một trạm ra đa đang ngày đêm quan sát, giám sát tất cả hoạt động trên vùng biển được phân công. Cũng do tính chất đặc thù, ít ai được vào khu vực hoạt động của trạm nếu không có phận sự, nên những khó khăn của anh em ở trạm cũng chỉ mọi người biết với nhau.

Đang ngồi nói chuyện, Trung sĩ Hồ Hữu Phúc - chiến sĩ ra đa của trạm vỗ đùi, tặc lưỡi nói: "Tiếc ghê, đầu giờ sáng lúc các anh chưa ra, thấy mây đen kéo tới ùn ùn, cứ tưởng có mưa ngon lành. Ai ngờ, không mưa thì thôi, tới giờ trưa lại nắng gắt như thường". Hỏi ra mới biết, ở trạm, cán bộ, chiến sĩ cũng chờ mưa, mong mưa như lính đảo ở Trường Sa. Nguồn nước chính mọi người sử dụng là nước mưa được hứng từ mái tôn, đưa vào các hầm chứa. Chỉ cho tôi xem những đường ống và máng nước dày đặc ở dưới mái tôn tại các khu nhà, Trung sĩ Phúc hóm hỉnh nói "Chỉ trừ khi các bể chứa đã đầy nước, còn không thì một giọt mưa rơi xuống mái tôn cũng phải vào bể nước của trạm".

Ở đây, có 4 bể chứa với dung tích khoảng 200m3 nước, đảm bảo cho sinh hoạt, ăn uống của cán bộ, chiến sĩ đơn vị. Vào mùa mưa, nước thường dư dả, mọi người sinh hoạt khá thoải mái. Nhưng khi vào mùa khô, khoảng từ cuối tháng 4, nếu không có mưa nhiều sẽ xảy ra tình trạng thiếu nước. Khi đó, anh em ở trạm rất tiết kiệm nước. "Vào mùa khô, chúng tôi phải huy động anh em trong trạm vận chuyển nước giếng ở khu vực dưới chân đồi lên trạm trực ra đa nằm trên đồi để mọi người sử dụng. Nhưng nguồn nước giếng này bị nhiễm mặn nên chỉ dùng để tắm rửa, vệ sinh. Còn trong ăn uống, tăng gia vẫn phải sử dụng nước mưa trong bể chứa nên phải hết sức tiết kiệm", Trạm trưởng Phạm Như Tuấn Anh bộc bạch.

Chỉ vào mấy gốc cây hoa giấy, cây xanh được trồng quanh trạm quan sát, anh Phạm Như Tuấn Anh chia sẻ, mỗi gốc cây ở đây được phân công cho từng người trong đơn vị. Khi thực hiện vệ sinh cá nhân như rửa mặt, người được giao phụ trách sẽ thực hiện tại khu vực gốc cây đó để nước thải được tận dụng làm nước tưới cây, đảm bảo cây xanh phát triển tốt.

Đưa chúng tôi đi một vòng khu vực tăng gia của trạm, các cán bộ, chiến sĩ cho biết, ngoài chăn nuôi heo, gà, thời gian khoảng từ tháng 3 đến hết mùa hè, mọi người chỉ trồng được các loại rau dễ sống như: Rau muống, mồng tơi; còn các loại rau cần nhiều nước tưới như: Rau cải, rau dền thì chỉ có thể trồng khi nước tưới dư dả. Thế nên, vào mùa mưa, rau xanh ở trạm dồi dào, các cán bộ, chiến sĩ lại chia sẻ bớt cho người dân ở đảo, nhưng vào mùa khô thì phải sử dụng hợp lý để đảm bảo đời sống cho quân nhân. "Ở trạm, dù còn nhiều khó khăn song nhờ anh em trong đơn vị luôn đoàn kết, có nhiều cách làm sáng tạo để khắc phục, vượt qua khó khăn nên trạm luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đảm bảo tốt đời sống tinh thần, sinh hoạt cho bộ đội", Đại úy Phạm Như Tuấn Anh nói.

Một ngày ở Trạm Ra đa 570, chúng tôi hiểu thêm về nhiệm vụ quan trọng của trạm, cũng như thấy được những khó khăn, vất vả của các cán bộ, chiến sĩ. Thế nhưng, bằng những cách làm sáng tạo, các anh đã vượt qua mọi khó khăn, để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xứng với tên gọi "Mắt thần" canh giữ biển.