Biên giới lãnh thổ

Nguyên Phó chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa tham gia một buổi lễ kết nạp hội viên CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” tại Nhà trưng bày Hoàng Sa - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

"Cột mốc chủ quyền" ấy giờ đây đang chờ thêm những "viên đá" đóng góp từ mọi nguồn để xây nên Thư viện Hoàng Sa.

"Bên cạnh cuộc đấu tranh dài lâu để khẳng định chủ quyền của nước ta với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thì việc góp nhặt những đóng góp hiện vật, tư liệu cũng cần được duy trì" - ông Võ Ngọc Đồng, chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa, TP Đà Nẵng nói. 

Tháng 7/2016 UBND huyện Hoàng Sa phối hợp với các đơn vị lần đầu tổ chức lễ phát động hiến tặng tư liệu, hiện vật cho Nhà trưng bày Hoàng Sa.

Những người đầu tiên đã hiến tặng hiện vật đến từ mọi tầng lớp và khắp nơi trên cả nước cũng như kiều bào ta đã mang đến những hiện vật vô cùng quý giá về quá trình khai phá, xác lập và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam không những với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa mà còn là những hiểu biết thêm về Biển Đông, đại dương.

Những đóng góp kéo dài gần một năm từ chương trình ấy, phần "ruột" của Nhà trưng bày Hoàng Sa đã được hình thành, để rồi đến nay nơi đây ngoài vai trò minh chứng khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa còn trở thành điểm đến du lịch thu hút khách tới với thành phố.

Thực tế cho thấy nguồn tư liệu, bằng chứng còn cần được bổ sung rất nhiều, bản thân những người làm công tác chính quyền ở huyện Hoàng Sa như chúng tôi cũng muốn dòng chảy tư liệu hiện vật được thu thập liên tục và mới mẻ. Từ đó hình thành nên Thư viện Hoàng Sa, một hệ thống tư liệu đầy đủ phục vụ nhiều mục đích.

Ngoài chức năng là một nơi lưu giữ thông tin như bao thư viện thông thường, Thư viện Hoàng Sa sẽ mang sứ mệnh và nhiều ý nghĩa lớn lao. 

Trước hết nơi đây sẽ trở thành một thiết chế văn hóa để người dân tiếp cận một cách có hệ thống với những tư liệu về chủ quyền của nước ta với hai quần đảo. Khi kêu gọi người dân đóng góp tư liệu, tôi mong nơi đây có thêm những bằng chứng mới khẳng định sâu sắc niềm tin trong công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền của nước ta ở hai quần đảo.

Chúng ta là quốc gia đầu tiên khai phá, chiếm hữu và xác lập chủ quyền một cách liên tục, hòa bình trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Chúng ta đã có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi phù hợp với luật pháp quốc tế.

Sự đóng góp đối với thư viện là sự bồi đắp thêm để nền tảng cơ sở pháp lý hoàn thiện hơn nữa. Càng có thêm sự đóng góp cả về vật chất, tinh thần, tư liệu, hiện vật... thì các bộ sưu tập tại Nhà trưng bày Hoàng Sa nói chung và phát triển Thư viện Hoàng Sa càng có thêm những bằng chứng không thể chối cãi về chủ quyền của nước ta với hai quần đảo. Lúc đó công cuộc bảo vệ chủ quyền càng có lợi. 

Như vậy, Thư viện Hoàng Sa có hai mục tiêu cơ bản là trở thành nơi cung cấp tri thức và hun đúc ngọn lửa đấu tranh bảo vệ chủ quyền trong nhân dân.

Có rất nhiều tư liệu quý trước đây phân tán theo từng ngành, lĩnh vực và địa phương vừa qua người dân và các tổ chức đã mang đến hiến tặng. Ban quản lý đang tổ chức thu thập và hệ thống hóa lại để sắp xếp, phục vụ công tác thư viện. 

Có thể kể đến như 19 châu bản triều Nguyễn nói về việc xác lập và thực thi chủ quyền của triều đình nhà Nguyễn trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Trong đó có một châu bản lần đầu tiên công bố là Bản tấu của Bộ Hộ ngày 22/12 Tự Đức 22 (1869) về việc tỉnh thần Quảng Nam tư trình căn cứ lời bẩm của tấn thủ Đà Nẵng Nguyễn Văn Tư trích tiền gạo cấp phát cứu tế cho 540 người tỉnh Phúc Kiến nước Thanh trên một chiếc thuyền sam bị nạn trôi dạt đến Vạn lý Trường Sa thuộc Đại Nam (Việt Nam). 

Hay như một tấm bản đồ cổ do nhà bác học uyên bác của nước Nga vẽ về Trung Quốc hồi thế kỷ 17 trong đó cực nam của nước này tới đảo Hải Nam, hoàn toàn không có Hoàng Sa và Trường Sa. Nó được mua lại bản số hóa của Thư viện Lênin và được trao tặng bằng cả tấm lòng và trách nhiệm.

Ban quản lý thư viện xác định bản thân chính quyền cũng phải chủ động tham gia tìm kiếm chứ không chỉ kêu gọi. Nhà nước cũng có cơ chế cho phép mua những tư liệu quý, nhất là để phục vụ công tác đấu tranh khẳng định, bảo vệ chủ quyền. Do vậy bên cạnh trông chờ được sự ủng hộ về tài liệu hiện vật, Thư viện cũng sẵn sàng chia sẻ kinh phí với chủ sở hữu hiện vật quý./.