Biên giới lãnh thổ

Bên cạnh các công tác tham mưu, đàm phán, hoạch định biên giới, phân giới cắm mốc, quản lý biên giới…, Ủy ban Biên giới quốc gia còn có nhiệm vụ tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật về quản lý biên giới, lãnh thổ quốc gia; hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ công tác biên giới tại các bộ, ngành, địa phương. Bám sát các nhiệm vụ này, Ủy ban Biên giới quốc gia đã triển khai nhiều hoạt động cung cấp thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật, phổ biến các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta liên quan đến biên giới, lãnh thổ.

Đa dạng hóa các loại hình thông tin, tuyên truyền về biên giới lãnh thổ

Công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới lãnh thổ tập trung vào việc cung cấp thông tin về quá trình hình thành và quản lý các đường biên giới trên đất liền, giải quyết tranh chấp lãnh thổ, các vùng biển chồng lấn giữa Việt Nam và các nước liên quan; thông tin về các cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam; cập nhật về tình hình các tuyến biên giới trên đất liền, trên biển cũng như quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước ta trong việc giải quyết các vấn đề về biên giới, lãnh thổ.

Các thông tin này được phổ biến, truyền tải dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú, cụ thể là:

- Biên soạn, phát hành nhiều loại ấn phẩm như: Tập san Biên giới, lãnh thổ, Bản tin Tình hình Biển Đông, các sách, tờ rơi, đĩa DVD bằng nhiều ngôn ngữ (tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Pháp…) về các tuyến biên giới, biển đảo, sách tổng hợp các điều ước quốc tế, văn bản quy phạm pháp luật về biên giới, biển, đảo của Việt Nam; sản xuất các phóng sự về biên giới, biển, đảo phát sóng trên các đài truyền hình, phương tiện thông tin đại chúng… Các ấn phẩm này được cung cấp rộng rãi cho các ban, bộ, ngành, địa phương, cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài để phục vụ công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới, lãnh thổ.

- Xây dựng và quản lý thư viện về biên giới lãnh thổ, trong đó tiến hành sưu tầm các văn bản pháp lý, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước về biên giới, lãnh thổ. Bên cạnh đó, Ủy ban Biên giới quốc gia cũng tiến hành dịch và xuất bản các tài liệu nghiên cứu liên quan của các cơ quan, tổ chức quốc tế, học giả nước ngoài để phục vụ công tác nghiên cứu.

- Xây dựng và vận hành Trang thông tin điện tử về biên giới, lãnh thổ (http://www.biengioilanhtho.gov.vn) và các trang thông tin, mạng xã hội liên quan.

- Chủ trì tổ chức và cử báo cáo viên tham gia trình bày tại các hội nghị tập huấn, tuyên truyền về công tác biên giới, lãnh thổ cho các cán bộ, chiến sĩ, lực lượng làm công tác biên giới tại các bộ, ngành, địa phương biên giới, ven biển, các trường đại học, hội, đoàn trong cả nước.

- Tổ chức các hội thảo, tọa đàm quốc tế, đối thoại về các vấn đề biên giới, lãnh thổ.

Hợp tác quốc tế trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về biên giới lãnh thổ

Để triển khai có hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới lãnh thổ đến các ban, bộ, ngành, địa phương trong cả nước, đồng thời tranh thủ truyền tải quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về việc giải quyết các vấn đề biên giới, lãnh thổ, trong nhiều năm qua, Ủy ban Biên giới quốc gia đã tích cực hợp tác với các tổ chức quốc tế, các nước trong và ngoài khu vực trong hoạt động nghiên cứu trao đổi thông tin, tư liệu, học tập kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ Ủy ban Biên giới quốc gia cũng như cán bộ, nhân dân các địa phương biên giới, ven biển trong công tác quản lý biên giới lãnh thổ.

Một trong những ví dụ điển hình là từ những năm 90 của thế kỷ XX, Ban Biên giới của Chính phủ (tiền thân của Ủy ban Biên giới quốc gia hiện nay) đã phối hợp chặt chẽ với Canada triển khai Chương trình hợp tác ven biển và đại dương (VCOP) và với Thụy Điển triển khai Quản lý vùng ven biển địa phương (PCM). Thông qua các hoạt động như hỗ trợ nghiên cứu xây dựng tài liệu chính sách biển, phát triển khung pháp lý cho hoạt động quản lý nghề cá ven biển, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, hỗ trợ mua sách, tạp chí nghiên cứu phục vụ thành lập trung tâm thông tin về biển, tổ chức hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về biển, các Chương trình hợp tác này đã giúp các cán bộ làm công tác biên giới của Việt Nam có thêm kiến thức, nâng cao năng lực hoạch định chính sách về biển; hỗ trợ các địa phương ven biển quản lý hiệu quả các hoạt động nghề cá, quản lý và bảo vệ môi trường biển.

Trong hơn 10 năm (từ năm 2002 - 2013), với sự hỗ trợ từ Bộ Di trú và Các vấn đề đa văn hóa Australia (nay là Bộ Nội vụ Australia), Ban Biên giới quốc gia, sau là Ủy ban Biên giới quốc gia, đã triển khai Dự án “Nâng cao nhận thức và phổ biến pháp luật cho cán bộ chiến sĩ bộ đội biên phòng và nhân dân vùng sâu, vùng xa, nơi biên giới hải đảo” (gọi tắt là Dự án LASRAI) tại hầu hết các địa phương biên giới, ven biển của Việt Nam. Mục tiêu của Dự án là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về biên giới, biển đảo; tăng cường nhận thức pháp luật trong công tác bảo vệ và quản lý biên giới quốc gia đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có đường biên giới trên đất liền, ven biển của Việt Nam. Trên tinh thần đó, gần 30 lớp tập huấn đã được tổ chức tại các địa phương biên giới, ven biển; Dự án đã hỗ trợ hàng nghìn cuốn sách là tập hợp các văn bản quy phạm pháp luật, các điều ước quốc tế về biên giới đất liền và biển, đảo mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập, các tài liệu cơ bản về công tác biên giới trên đất liền, biển đảo để bổ sung vào Tủ sách pháp luật của các cơ quan, đơn vị, các đồn biên phòng làm tài liệu nghiên cứu, tuyên truyền. Bên cạnh đó, trong khuôn khổ Dự án, Ủy ban Biên giới quốc gia cũng hỗ trợ mỗi địa phương một bộ máy vi tính để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thiết lập thông tin hai chiều giữa Trung ương và địa phương trong công tác biên giới, lãnh thổ.

Bên cạnh đó, hiện nay, Ủy ban Biên giới quốc gia vẫn duy trì hợp tác với Cộng đồng nói tiếng Pháp tại Bỉ (Wallonie-Bruxelles), các cơ quan liên quan của Australia, Anh… tổ chức các hoạt động đào tạo về quản lý biên giới, luật biển, tổ chức hội thảo, tọa đàm, hỗ trợ mua sách, tài liệu nghiên cứu; duy trì và mở rộng các hoạt động đối thoại về biển với nhiều nước như Mỹ, Pháp, New Zealand, Hàn Quốc… Thông qua các hoạt động này, bên cạnh việc nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ, đây cũng là cơ hội để cung cấp thông tin về tình hình và chia sẻ quan điểm, lập trường của Việt Nam về việc giải quyết các vấn đề biên giới lãnh thổ với các đối tác liên quan.

Ý nghĩa của công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới, lãnh thổ

Các hoạt động thông tin, tuyên truyền về biên giới, lãnh thổ mà Ủy ban Biên giới quốc gia đã chủ trì và phối hợp với các ban, bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, tổ chức quốc tế trong hàng chục năm qua đã đem lại nhiều kết quả tích cực, trong đó nổi bật là:

Thứ nhất, nhận thức của các cơ quan, các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đồng bào sinh sống tại khu vực biên giới, hải đảo, về vị trí và tầm quan trọng của công tác biên giới, lãnh thổ được nâng lên rõ rệt. Thông qua các hoạt động này, nhân dân Việt Nam ở trong và ngoài nước nắm được các chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác biên giới, lãnh thổ; hiểu rõ hơn về luật pháp quốc tế, luật pháp của các nước láng giềng. Từ đó, tạo nên sự đồng thuận và sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc trong công cuộc đấu tranh, bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, đồng thời góp phần xây dựng khu vực biên giới, vùng biển hòa bình, hợp tác và phát triển.

Thứ hai, đối với cộng đồng quốc tế, việc Ủy ban Biên giới quốc gia triển khai các hoạt động thông tin, tuyên truyền đã giúp các nước đối tác, bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn lập trường của Việt Nam về việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.

Thứ ba, cùng với các mặt trận chính trị, ngoại giao, thực địa, pháp lý, trên mặt trận dư luận, công tác thông tin, tuyên truyền đã góp phần hiệu quả để bảo vệ vững chắc chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam, phản đối các hành vi xâm phạm cũng như các quan điểm sai trái, lập luận phi lý ảnh hưởng tiêu cực đến Việt Nam.

Thời gian tới, trước nhu cầu của nhân dân, bạn bè quốc tế tiếp tục cần được cung cấp thông tin về các vấn đề biên giới, lãnh thổ của Việt Nam, trước xu thế phát triển mạnh mẽ của thời đại chuyển đổi số, Ủy ban Biên giới quốc gia sẽ chú trọng đầu tư hơn nữa cho công tác thông tin, tuyên truyền với việc nâng cao chất lượng nội dung, tiến độ, đa dạng hóa hơn nữa loại hình sản phẩm, mở rộng phạm vi và phân loại hóa các đối tượng thụ hưởng, đặc biệt tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng mạng xã hội, qua đó góp phần hiệu quả hơn vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.