Biên giới lãnh thổ

Nhằm chống khai thác IUU, quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng của EC cho hải sản khai thác của Việt Nam, hiện nay, tỉnh Cà Mau đang quyết liệt chỉ đạo và triển khai các giải pháp để khắc phục những khó khăn đang tồn tại, đồng thời, tập trung cao độ cho triển khai 180 ngày cao điểm chống khai thác IUU.

Đội tàu cá của tỉnh Cà Mau (Ảnh: TTXVN)

Theo UBND tỉnh Cà Mau, thời gian qua, các cấp, các ngành có liên quan trên địa bàn tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) và đã đạt được một số kết quả bước đầu.

Tuy nhiên, thực tế, một số sở, ngành, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU chưa sâu sát, quyết tâm chưa cao, dẫn đến tình trạng tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác IUU, đặc biệt vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn xảy ra.

Trước tình hình trên, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Huỳnh Quốc Việt yêu cầu Thủ trưởng các sở, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan trên địa bàn tỉnh phát huy kết quả đạt được, nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, khẩn trương khắc phục các tồn tại, hạn chế, nghiêm túc thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh trong chống khai thác IUU.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Huỳnh Quốc Việt đề nghị Sở Thông tin và Truyền thông Cà Mau phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và các đơn vị có liên quan chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí tuyên truyền kịp thời, chính xác về công tác chống khai thác IUU của tỉnh; phối hợp với các đơn vị chức năng xác định nguyên nhân, đề xuất biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng thiết bị giám sát hành trình của tàu cá mất tín hiệu kết nối.

Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau thực hiện tốt cơ chế trao đổi thông tin giữa các tỉnh, các lực lượng chức năng trên biển theo tinh thần Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 24/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ và quy chế phối hợp đã ký kết với các đơn vị để quản lý, kiểm soát chặt chẽ tình hình hoạt động của tàu cá và ngư dân trên địa bàn. Thực hiện nghiêm quy định chỉ tiêu hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản; quy định đăng ký, đăng kiểm; quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; quy định cấm phát triển nghề lưới kéo, tạm dừng cấp văn bản chấp thuận đóng mới, cải hoán tàu cá. Thực hiện chính xác, minh bạch việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản; kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thống kê sản lượng thủy sản khai thác đúng quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Huỳnh Quốc Việt đề nghị tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động khai thác hải sản trên biển; tàu cá ra, vào cảng cá; ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Tập trung kiểm tra, giám sát, hướng dẫn việc thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU tại các đơn vị, địa phương; chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế và đề xuất xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ được giao. Nhân rộng các dự án, mô hình có hiệu quả trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Bên cạnh đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đẩy mạnh đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền về chống khai thác IUU. Kiểm soát chặt chẽ người và tàu cá ra, vào cửa biển; kiên quyết không cho tàu cá ra biển hoạt động khi không đủ điều kiện theo quy định; lập hồ sơ, danh sách quản lý, phối hợp theo dõi nhóm tàu “nguy cơ cao”. Tổ chức trực ban 24/24 theo dõi hoạt động tàu cá tại Hệ thống giám sát để kịp thời phát hiện, phối hợp thực hiện các biện pháp ngăn chặn kịp thời tàu cá có nguy cơ, dấu hiệu chuẩn bị vi phạm vùng biển nước ngoài.

Phối hợp các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển để xử lý các hành vi vi phạm IUU. Tập trung thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, tiến hành điều tra, xác minh, củng cố hồ sơ, xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vượt ranh giới trên biển, tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau yêu cầu UBND các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh có tàu cá chỉ đạo, quán triệt, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu các ngành chức năng, chính quyền cơ sở trong thực hiện nhiệm vụ IUU. Tập trung đổi mới, nâng cao hiệu quả tuyên truyền các quy định pháp luật để nâng cao nhận thức, đồng thời, thực hiện các biện pháp cam kết không vi phạm đối với người, phương tiện thuộc đối tượng “nguy cơ cao” vi phạm IUU.

Bên cạnh đó, chỉ đạo thực hiện chặt chẽ các biện pháp xử lý đối với tàu cá trễ hạn đăng ký, đăng kiểm, tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình mất tín hiệu kết nối trong bờ, tàu cá nằm bờ, sang bán không đúng quy định; lưu trữ đầy đủ hồ sơ, hình ảnh để chứng minh khi có yêu cầu. Chỉ đạo thực hiện thống kê, giám sát sản lượng thủy sản khai thác qua vựa, bến cá tư nhân tại các địa bàn không có cảng cá được chỉ định,…

Nhằm triển khai chống khai thác IUU, đồng thời, thực hiện Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về “ban hành Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ tư”, Ban Chỉ đạo IUU tỉnh Cà Mau đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm về công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh đến tháng 5/2023.

Theo đó, tỉnh Cà Mau phấn đấu triển khai đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả các quy định pháp luật về thủy sản; tập trung triển khai các quy định về phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ hoạt động khai thác IUU của tổ chức, cá nhân trên các vùng biển của tỉnh; chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân tỉnh Cà Mau khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài, góp phần gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC, thúc đẩy phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, khu vực và hội nhập quốc tế.

Cà Mau phấn đấu, đảm bảo 100% ngư dân nắm, am hiểu những quy định cơ bản của pháp luật về khai thác thủy sản, công tác chống khai thác IUU.

Về quản lý tàu cá, hoàn thành 100% số phương tiện thực hiện việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) theo quy định. Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VN Fishbase); kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại trạm biên phòng cửa biển; kiểm soát số phương tiện và nắm được nguyên nhân đối với tàu cá nằm bờ, tàu cá mất kết nối, tàu vượt ranh giới, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU.

Bên cạnh đó, kiểm soát 100% sản lượng thủy sản khai thác qua cảng cá chỉ định, 100% sản lượng khai thác qua cảng cá tư nhân và các bến cá khác. Kiểm tra, kiểm soát tất cả các hồ sơ, lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu.

Về thực thi pháp luật, xử lý vi phạm hành chính, Cà Mau sẽ mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử phạt 100% hành vi khai thác IUU (đối với các vụ việc đủ điều kiện xử lý) theo quy định. Cập nhật 100% kết quả xử phạt hành vi khai thác IUU vào hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; kiện toàn lực lượng quản lý nghề cá tại địa phương theo hướng thành lập lực lượng kiểm ngư tỉnh đảm bảo đủ năng lực thực thi pháp luật thủy sản trên biển; bố trí đủ nguồn lực, trang thiết bị để nâng cao năng lực quản lý nghề cá tại cảng cá,…

Từ nay đến tháng 5/2023, Cà Mau tập trung thực hiện công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến Luật Thủy sản năm 2017 và các quy định về khai thác IUU, đặc biệt là các khuyến nghị của Đoàn Thanh tra EC đến các thành phần trực tiếp, thường xuyên tham gia các hoạt động nghề cá, các đối tượng có nguy cơ vi phạm với các hình thức sâu rộng, cụ thể để các đối tượng này nắm và chấp hành các quy định.

Rà soát, đối chiếu, thống nhất số liệu tàu cá lắp đặt thiết bị VMS do tỉnh quản lý với số liệu trên Hệ thống giám sát tàu cá của Tổng cục Thủy sản. Tăng cường công tác quản lý, thực hiện đầy đủ các quy định đối với các tàu cá chuyển nhượng, sang bán có lắp đặt thiết bị VMS nhưng chưa chuyển đổi thông tin và đồng bộ lên hệ thống giám sát tàu cá của Tổng cục Thủy sản theo quy định. Rà soát, cập nhật dữ liệu tàu cá của tỉnh vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.

Bên cạnh đó, cập nhật, theo dõi, lập danh sách, khoanh vùng các tàu cá đã lắp đặt thiết bị VMS thường xuyên bị mất tín hiệu kết nối, tàu cá vượt ranh giới vùng biển Việt Nam, tàu cá đã vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU,..., đây là số tàu tiềm ẩn nguy cơ vi phạm. Chỉ đạo chính quyền cấp huyện, xã lập hồ sơ, có biện pháp theo dõi, quản lý đối với từng đối tượng cụ thể để ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật và công khai trên các phương tiện thông tin truyền thông để tuyên truyền, giáo dục.

Cà Mau sẽ tăng cường công tác phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các cửa biển, nhất là các cửa biển chưa có Trạm kiểm soát Biên phòng, kiên quyết không cho ra biển hoạt động đối với tàu cá không đủ điều kiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, xử lý nghiêm đối với cán bộ, công chức, viên chức để xảy ra sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại các Cảng cá, Văn phòng IUU và Trạm kiểm soát Biên phòng.

Nhằm triển khai Kế hoạch 180 ngày cao điểm để gỡ thẻ vàng IUU, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng ban Chỉ đạo IUU tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử, địa phương sẽ hướng dẫn chính quyền cấp xã thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của cảng cá tư nhân, nhất là việc kiểm tra, giám sát tàu cá và sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng tư nhân, tổng hợp vào kết quả chung của tỉnh; rà soát, hướng dẫn chủ các bến cá tư nhân đủ điều kiện lập hồ sơ, thủ tục để trình cấp thẩm quyền công bố mở cảng theo quy định.

Cùng với đó, chỉ đạo các đơn vị chuyên môn (Ban Quản lý các cảng cá, Chi cục Thủy sản) xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản và lưu kết quả có khoa học để dễ kiểm tra, kiểm soát, truy xuất khi có yêu cầu.

Đặc biệt, về công tác xử lý đối với tàu cá vi phạm, từ nay đến tháng 5/2023, Cà Mau tăng cường mở các đợt cao điểm, có sự phối hợp, tham gia tích cực liên ngành, liên tỉnh trong công tác tuần tra, kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm tàu cá vi phạm các quy định về khai thác IUU, quy định đăng ký, đăng kiểm tàu cá, đặc biệt là vi phạm liên quan đến thiết bị VMS, vi phạm vùng biển nước ngoài, không làm thủ tục chuyển nhượng tàu cá khi sang bán,...

Thống kê danh sách, lập hồ sơ đối với từng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá vượt qua ranh giới cho phép, tàu cá bị mất tín hiệu kết nối trên biển, tàu cá không làm thủ tục chuyển nhượng khi sang bán để xử lý hoặc báo cáo tình hình xử lý đối với từng phương tiện cụ thể.

Riêng với tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, lập danh sách, có giải pháp theo dõi chặt chẽ các cá nhân (chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên và người thân trong gia đình) đã vi phạm vùng biển nước ngoài chấp hành án xong về nước tiếp tục tham gia hoạt động khai thác thủy sản.

Ngoài ra, Cà Mau sẽ triển khai thường xuyên, đột xuất công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động thủy sản trên vùng biển của tỉnh, liên tỉnh, phối hợp với các lực lượng chấp pháp trên biển kịp thời phát hiện, xử lý các tàu cá vi phạm./.