Biên giới lãnh thổ

Sau 5 năm triển khai thực hiện, Nghị định số 67/2014/NĐ-CP ngày 7-7-2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản (viết tắt là NĐ 67), đã góp phần tích cực phát triển nghề thủy sản, bảo vệ an ninh, chủ quyền quốc gia trên biển, đáp ứng nguyện vọng bám biển sản xuất của ngư dân. Tuy nhiên, tại một số địa phương đang bộc lộ những vấn đề bất cập khiến một số tàu đóng theo NĐ 67 đang có nguy cơ “mắc cạn”.

Nhiều “tàu 67” neo đậu tại Cảng Hới, phường Quảng Tiến, TP Sầm Sơn (Thanh Hóa) do khai thác không hiệu quả.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo thực hiện NÐ 67 các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa thì sau 5 năm thực hiện chương trình: Nghệ An đóng mới được 104 tàu, Thanh Hóa đóng mới 58 tàu các loại. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế tại các địa phương nêu trên, số tàu hoạt động không hiệu quả, thậm chí thua lỗ là khá cao.

Một số nguyên nhân dẫn đến quá trình làm ăn thua lỗ của các tàu 67. Trước hết về mặt khách quan, ngư trường đánh bắt (Hoàng Sa, nam vịnh Bắc Bộ, vịnh Bắc Bộ) ngày một cạn kiệt, thời tiết diễn biến bất thường, sản phẩm chủ yếu có giá trị kinh tế không cao. Mặt khác, giá nhiên liệu không ổn định, giá dầu luôn ở mức cao làm tăng chi phí đánh bắt. Thời gian đầu, một số chủ tàu thép khi mới đưa tàu vào khai thác thì một số bộ phận gặp trục trặc, sau đó các chủ tàu đã phối hợp các cơ sở đóng tàu để khắc phục nhưng vừa tốn thời gian, vừa tốn thêm kinh phí cho nên hoạt động khai thác chưa hiệu quả. Nguồn lao động trực tiếp tham gia khai thác hải sản ngày càng thiếu do thu nhập không đều, công việc đặc thù tiềm ẩn nhiều rủi ro; thiếu đội ngũ thuyền viên có chứng chỉ vận hành theo quy định; chi phí bảo hiểm thân tàu lớn cho nên nhiều tàu chưa tiếp cận được.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng cảng cá chưa đáp ứng kịp thời xu thế phát triển tàu thuyền có công suất, chiều dài lớn. Mặt khác, một số hạng mục thiếu đầu tư như hệ thống nước thải, hệ thống bơm nước, mái che cầu cảng, nhà phân loại, nhà điều hành, luồng lạch chạy tàu, thường xuyên bị bồi lắng do hằng năm mưa, lũ thượng nguồn đổ về đã làm ảnh hưởng thời gian tàu cá ra vào cảng. 

Bên cạnh những tàu thật sự khó khăn, thua lỗ, một số chủ tàu cá chưa chấp hành nghĩa vụ trả nợ vốn vay cho ngân hàng kịp thời hạn, thậm chí có hiện tượng không hợp tác với ngân hàng trong khai báo thu nhập thực tế, có tư tưởng ỷ lại chính sách.

Để những con tàu 67 không trở thành những "tàu nợ xấu", cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cần tiếp tục hướng dẫn các chủ tàu cá tổ chức sản xuất trên biển theo hướng liên doanh liên kết, mở rộng ngư trường khai thác, bám biển dài ngày; thực hiện quy trình duy tu bảo dưỡng định kỳ, nhất là với tàu vỏ thép; thực hiện tốt công tác kiểm tra an toàn kỹ thuật tàu cá theo quy chế đăng kiểm. Cần tuyên truyền để các chủ tàu cá đóng mới theo NÐ 67 nâng cao ý thức, coi tàu là tài sản của mình, có trách nhiệm pháp lý với ngân hàng, thực hiện nghĩa vụ trả nợ vốn vay theo hợp đồng đã ký kết.

Nhiều chủ "tàu 67" cũng kiến nghị: Các ngân hàng thương mại cần tạo điều kiện để khách hàng vay vốn lưu động, tạo nguồn thu trả nợ ngân hàng; đề nghị được giãn nợ, tăng thời gian vay lên ít nhất 5 năm, như tàu vỏ gỗ tăng từ 11 lên 16 năm và tàu vỏ thép tăng từ 16 lên 21 năm để họ có thêm thời gian cơ cấu, chuyển đổi sản xuất phù hợp, có nguồn lực đủ mạnh để sản xuất, kinh doanh và trả được nợ./.