Biên giới lãnh thổ

Công ước Liên hợp quốc về luật biển (UNCLOS) năm 1982 đang phát huy giá trị trong thực tiễn, giúp Việt Nam, các nước ven biển cũng như các nước không có biển, các nước khác quan tâm đến vấn đề biển có cơ sở, cơ hội để giải quyết bất đồng và tranh chấp.

Từ Công ước đến thực tiễn

Trả lời phỏng vấn bên lề Lễ kỷ niệm 30 năm Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982 do Bộ Ngoại giao tổ chức ngày 10/12, Tiến sĩ Trần Công Trục khẳng định UNCLOS có giá trị pháp lý rất to lớn đối với nhân loại, vì khi ra đời đã đáp ứng được nhu cầu phát triển của các vấn đề, các quy phạm, giải quyết các các mối quan hệ đang xảy ra trên biển, đại dương. Rõ ràng, trên biển và đại dương luôn tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, hợp tác bảo vệ môi trường, giải quyết tranh chấp và có nguy cơ xung đột tiềm tàng.

“UNCLOS rất có giá trị, được ví như Hiến chương Xanh của nhân loại trên biển và đại dương”, Tiến sĩ Trần Công Trục khẳng định.

Đối với Việt Nam, Tiến sĩ Trần Công Trục khẳng định rằng Việt Nam đã quan tâm theo dõi và vận dụng các quy định của Công ước vào thực tiễn, trong đó có việc nội luật hóa Công ước bằng Luật Biển Việt Nam năm 2012.

Cụ thể hơn, Tiến sĩ Trần Công Trục nhấn mạnh Việt Nam dựa vào các quy định của Công ước để xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế biển, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên biển, đặc biệt là Việt Nam dựa vào nguyên tắc của các quy định trong Công ước để giải quyết các bất đồng, tranh chấp về xác định phạm vi các vùng biển và thềm lục địa chồng lấn giữa Việt Nam với các nước láng giềng như Trung Quốc, Philippines, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam đã có những thành công.

“Tất cả những thành công đó phản ánh đúng những gì chúng ta đã vận dụng một cách rất chuẩn xác các quy định của Công ước để tạo ra môi trường ổn định cho sự hợp tác phát triển trong khu vực”, Tiến sĩ Trần Công Trục nhận định.

Theo Tiến sĩ Trần Công Trục, hiện nay, Công ước đang phát huy giá trị trong thực tiễn; giúp Việt Nam, các nước ven biển cũng như các nước không có biển, các nước khác quan tâm đến vấn đề biển có cơ sở, cơ hội để giải quyết bất đồng và tranh chấp, đặc biệt là giải quyết các vấn đề xác định phạm vi các vùng biển và thềm lục địa thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia; nhất là giải quyết các khu vực chồng lấn để tạo ra môi trường cho sự phát triển kinh tế của mỗi nước, hợp tác của khu vực và quốc tế trên biển và đại dương.

Thúc đẩy hợp tác quốc tế duy trì giá trị UNCLOS

Bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú LHQ tại Việt Nam trả lời phỏng vấn bên lề Lễ kỷ niệm 30 năm UNCLOS. (Ảnh: Phạm Hằng)

Đánh giá về vai trò của UCNLOS, trả lời phỏng vấn bên lề Lễ kỷ niệm 30 năm UNCLOS, Trưởng đại diện các cơ quan Liên hợp quốc (LHQ) tại Việt Nam, bà Pauline Tamesis khẳng định UNCLOS vẫn còn có ý nghĩa sau 30 năm thực thi.

Bà Pauline Tamesis đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc tiếp tục đối thoại, thảo luận, đặc biệt là hợp tác quốc tế để thực hiện thành công UNCLOS. Nỗ lực này góp phần vào việc đảm bảo các tranh chấp được giải quyết thông qua khuôn khổ quốc tế và luật pháp quốc tế.

Đại diện LHQ tại Việt Nam cũng nhấn mạnh tới việc cần giải quyết các vấn đề mới nổi mà trước đây quốc tế chưa hình dung ra khi UNCLOS được phê chuẩn, những vấn đề cần được thảo luận hiện nay là bảo tồn biển.

“Đối với nhiều người trong chúng ta, kinh tế biển là một chủ đề quan trọng. Chúng ta cần thảo luận xem UNCLOS có thể giúp ích và đảm bảo các quốc gia tiếp tục hợp tác như thế nào, qua đó đóng góp cho nhiều nỗ lực khác của LHQ như hội nghị của LHQ về đại dương vào năm tới”, bà Pauline Tamesis chia sẻ. Trưởng đại diện LHQ tại Việt Nam cho rằng LHQ và Việt Nam có nhiều cơ hội để thúc đẩy liên kết kinh tế biển, bảo tồn đại dương và phát triển bền vững.

Trong một dịp chia sẻ với báo chí gần đây, Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski cũng đánh giá Việt Nam là quốc gia biển luôn ủng hộ trật tự pháp lý quốc tế. Vai trò của Việt Nam trong UNCLOS, với tư cách là một trong những quốc gia đi đầu, thực sự rất quan trọng. Hội nghị quốc tế Biển Đông được tổ chức thường niên cũng cho thấy Việt Nam không chỉ tuân thủ các quy tắc của UNCLOS mà còn có mục tiêu trở thành một trong những quốc gia góp phần thúc đẩy các chuẩn mực trong lĩnh vực này.

Một khía cạnh khác mà Đại sứ Andrew Goledzinowski đề cập để minh chứng cho những nỗ lực của Việt Nam là vừa qua, Việt Nam đã thông báo lần đầu tiên có ứng cử viên cho vị trí thẩm phán Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) - PGS.TS Nguyễn Thị Lan Anh, Viện trưởng Viện Biển Đông (Học viện Ngoại giao). Đây là một ứng cử viên xuất sắc.

“Việc Việt Nam chọn bà Lan Anh làm ứng viên thẩm phán cho ITLOS là một động thái rất tích cực và đáng hoan nghênh. Tóm lại, Việt Nam đang thực hiện rất tốt vai trò của mình”, Đại sứ Andrew Goledzinowski khẳng định.

Như vậy, các chuyên gia, nhà ngoại giao trong nước và quốc tế đều đề cao vai trò quan trọng của UNCLOS trong suốt 3 thập kỷ qua và cả tương lai. Đồng thời, Việt Nam luôn là quốc gia chủ động, tích cực trong việc thúc đẩy thực thi UNCLOS./.