Kinh nghiệm của Bỉ trong xử lý vấn đề biên giới trên đất liền

11/10/2024 16:02

Tại Hội thảo quốc tế “Hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển”, ông Erik Franckx, Giáo sư danh dự tại một số đại học danh tiếng của Bỉ, nguyên Chủ tịch Hội luật quốc tế Bỉ, đã chia sẻ những thực tiễn về vấn đề biên giới đất liền của Bỉ và có những đúc rút kinh nghiệm trong việc xử lý các vấn đề biên giới phức tạp.

Giáo sư Erik Franckx chia sẻ tại Hội thảo. (Ảnh: Tuấn Anh)

Giáo sư Erik Franckx từng là cố vấn cho nhiều chính phủ, cũng như các tổ chức quốc tế, liên quốc gia và phi chính phủ về các vấn đề biên giới, từng là thành viên Tòa trọng tài Thường trực (PCA), trọng tài viên trong khuôn khổ UNCLOS từ năm 2014.

Hội thảo quốc tế “Hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển” do Bộ Ngoại giao phối hợp với Phái đoàn Wallonie-Bruxelles tại Việt Nam tổ chức ngày 8/10 tại Hà Nội, quy tụ khoảng 200 đại biểu là các học giả trong nước và quốc tế, đại diện các bộ, ngành địa phương biên giới và ven biển. Việc tổ chức Hội thảo xuất phát từ ý nghĩa của công tác biên giới, lãnh thổ và yêu cầu thực tế khách quan của việc quản lý và hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển.

Những đặc điểm nổi bật

Giáo sư Erik Franckx cho biết Bỉ có biên giới đất liền dài 1.380km với với bốn quốc gia là Pháp (620km), Hà Lan (450km), Đức (162km) và Luxembourg (148km). Đặc điểm các đường biên giới này là phức tạp và ngoằn ngoèo.

Theo Giáo sư Erik Franckx chỉ nhìn lướt qua bản đồ cũng có thể hiểu rằng các đường biên giới của Bỉ được hình thành qua tiến trình lịch sử. Vào thời điểm đấu tranh giành độc lập năm 1830, Bỉ bị kẹp giữa các cường quốc châu Âu, do đó biên giới đất liền của Bỉ không dễ dàng hình thành và đôi khi cần sự bảo đảm của các cường quốc không trực tiếp có tham vọng lãnh thổ.

Sau quãng thời gian bất ổn khi một phần đường biên giới thay đổi nhiều lần, kể từ Chiến tranh Thế giới thứ II, biên giới Bỉ tương đối ổn định - ngoại trừ một vài thỏa thuận điều chỉnh nhỏ với các nước láng giềng.

Giáo sư Erik Franckx nhấn mạnh biên giới đất liền của Bỉ có hai điểm nổi bật: Thứ nhất, các đường biên giới phức tạp trong khu vực Baarle Hertog/Baarle Nassau giữa Bỉ và Hà Lan với các vùng lãnh thổ của nước này bên trong nước kia.

Thứ hai, sông Scheldt, vốn là vấn đề nhức nhối giữa Bỉ và Hà Lan từ khi Bỉ giành độc lập năm 1830.

Những vấn đề biên giới đất liền phân bổ rải rác và thường khá phức tạp. Tuy vậy, theo Giáo sư Erik Franckx, có nhiều cách để giải quyết như bằng hiệp ước lịch sử hay các cuộc đàm phán, nhiều vấn đề khó khăn, phức tạp cần phải phối hợp các giải pháp lại với nhau và cần nhiều thời gian mới có thể giải quyết.

Ví dụ những vấn đề biên giới với Hà Lan là một điển hình. Hai nước có hơn 400 mốc biên giới. Tuy vậy, khu vực còn bất đồng là Baarle Hertog và Baarle Nassau. Hai khu vực này bị hiệp ước phân định năm 1843 bỏ qua và chỉ được giải quyết dứt điểm bởi hiệp ước năm 1995. Tuy nhiên, cho đến nay hai khu vực này vẫn chưa có các mốc biên giới.

“Lời giải” thường nằm ở đâu

Xét về khía cạnh quản lý, Giáo sư Erik Franckx cho rằng thông thường tranh chấp về phân định được giải quyết bằng đàm phán. Không phải lúc nào mốc biên giới cũng rõ ràng, vì vậy, cần phải đàm phán các giải pháp hiệu quả hơn để điều chỉnh các mốc biên giới trên thực tế, đưa vào các văn kiện đàm phán, cùng thống nhất với các quốc gia láng giềng. Các đường biên giới phức tạp và không rõ ràng rất dễ dẫn đến tranh chấp.

Các văn kiện biên giới bổ sung là cần thiết để kịp thời có những điều chỉnh nhỏ đường biên giới. Giải quyết mâu thuẫn biên giới cần phụ thuộc vào đàm phán hay các án lệ của ICJ.

Theo Giáo sư Erik Franckx, các đường biên giới phức tạp dễ dẫn đến tranh chấp và khả năng giải quyết mâu thuẫn biên giới thông qua đàm phán phụ thuộc phần lớn vào ý chí của các bên, cần tránh hiểu lầm. Nếu vấn đề xảy ra thì lời giải thường có thể tìm thấy trong các hiệp ước cũ. Ví dụ, Bỉ và Pháp đã từng có một sự cố biên giới năm 2021 và nếu sự cố leo thang ngoài tầm kiểm soát, Bỉ và Pháp sẽ triệu tập ủy ban biên giới hỗn hợp dựa trên một hiệp ước biên giới năm 1820.

Ở các cửa khẩu kinh tế trọng điểm, Bỉ cho phép tự do tuần tra, tự do đi lại, củng cố các thỏa thuận đi lại tự do ở khu vực với nước láng giềng nhưng vẫn phải tuân theo luật pháp quốc tế. Bỉ không có hàng rào biên giới và phổ biến là cắm mốc, việc cắm mốc biên giới ở một số trường hợp vô cùng phức tạp, đôi khi có những vùng không có cắm mốc và chỉ có biển ở mốc biên giới./.

Cùng chuyên mục
Biên giới Việt - Lào: Đâu chỉ có núi non hùng vĩ, còn có tình người vượt thời gian
Biên giới Việt - Lào: Đâu chỉ có núi non hùng vĩ, còn có tình người vượt thời gian

Dọc tuyến biên giới dài khoảng 2.340 km giữa Việt Nam và Lào, đâu chỉ là những dãy núi hùng vĩ và bạt ngàn rừng...

UNCLOS: Những đóng góp quan trọng trong giải quyết các vấn đề mới nổi về quản trị biển và đại dương
UNCLOS: Những đóng góp quan trọng trong giải quyết các vấn đề mới nổi về quản trị biển và đại dương

Trong 30 năm qua, UNCLOS đã được cộng đồng quốc tế nhất trí ghi nhận và nhấn mạnh nhiều lần như là “Hiến pháp của...

Sự hình thành Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển
Sự hình thành Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển

Năm 2024 đánh dấu 30 năm Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) chính thức có hiệu lực (từ ngày 16/11/1994), khuôn khổ...

Hiệp ước Biển cả - BBNJ: Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông
Hiệp ước Biển cả - BBNJ: Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông

Trả lời phỏng vấn trong khuôn khổ Đối thoại Biển lần thứ 13 (ngày 14/11) tại Cần Thơ do Học viện Ngoại giao phối hợp...

Đối thoại Biển lần thứ 13: Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế
Đối thoại Biển lần thứ 13: Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế

Ngày 14/11/2024, Đối thoại Biển lần thứ 13 với chủ đề “Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế” do Học viện Ngoại...

Đối thoại Biển lần thứ 13: Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế
Đối thoại Biển lần thứ 13: Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế

Ngày 14/11/2024, Đối thoại Biển lần thứ 13 với chủ đề “Khám phá ranh giới mới của vùng biển quốc tế” do Học viện Ngoại...

Hướng tới phát triển bền vững khu vực biển Đông Á
Hướng tới phát triển bền vững khu vực biển Đông Á

Sáng 06/11, Đại hội biển Đông Á 2024 với chủ đề: “Hợp lực xanh vì một tương lai chung: Một đại dương bền vững và...

Luật pháp quốc tế là “la bàn” cho tranh chấp trên biển
Luật pháp quốc tế là “la bàn” cho tranh chấp trên biển

Trả lời phỏng vấn bên lề Hội thảo quốc tế Biển Đông lần thứ 16 diễn ra từ ngày 23-24/10 tại Quảng Ninh, ông Niclas...

Nỗ lực ngoại giao đáng ghi nhận của Việt Nam vì biên giới, biển, đảo, hòa bình và phát triển
Nỗ lực ngoại giao đáng ghi nhận của Việt Nam vì biên giới, biển, đảo, hòa bình và phát triển

Đó là nhận định của Trưởng đại diện Phái đoàn Wallonie-Bruxelles tại Việt Nam Pierre Du Ville về những nỗ lực của Việt Nam trong...

Kinh nghiệm hợp tác biên giới Canada – Mỹ
Kinh nghiệm hợp tác biên giới Canada – Mỹ

Tại Hội thảo quốc tế “Hợp tác vì biên giới, biển, đảo hòa bình và phát triển”, ông Adib Abbasi, cán bộ liên lạc của...

  Luật pháp quốc tế trong xây dựng, đàm phán và ký kết hiệp ước biên giới
Luật pháp quốc tế trong xây dựng, đàm phán và ký kết hiệp ước biên giới

Là một quốc gia vừa có biên giới trên bộ, vừa có biên giới trên biển, , Việt Nam luôn tôn trọng và thiện chí...

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị: Tập trung tối đa hoàn thành “sứ mệnh”
Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị: Tập trung tối đa hoàn thành “sứ mệnh”

Những năm qua, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế (CKQT) Hữu Nghị ((Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn) luôn hoàn...

Hiệp ước biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc: Thành công được xây đắp bằng quyết tâm và trí tuệ
Hiệp ước biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc: Thành công được xây đắp bằng quyết tâm và trí tuệ

Năm 2024 đánh dấu 25 năm Việt Nam và Trung Quốc ký Hiệp ước biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc và 15 năm...

Cái Mép - Thị Vải trước cơ hội bứt phá
Cái Mép - Thị Vải trước cơ hội bứt phá

Tình trạng tắc nghẽn cảng biển ở châu Á vẫn chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”, ảnh hưởng không nhỏ đến chuỗi cung ứng toàn...

Hiểu luật để vững tâm vươn khơi bám biển
Hiểu luật để vững tâm vươn khơi bám biển

Luật Thủy sản 2017 ra đời, nhiều nghị định mới được ban hành, sửa đổi, bổ sung nâng mức xử phạt hành chính kèm theo...

Tin đọc nhiều
Tập trung mọi nguồn lực hoàn thành các nhiệm vụ trong công tác chống khai thác IUU
Chủ tịch nước Lương Cường hội đàm với Tổng thống Bulgaria
Bộ đội Biên phòng tỉnh Đắk Lắk và Ty Công an tỉnh Mondulkiri tăng cường hợp tác giữ gìn an ninh trật tự
Triển lãm
Tàu CSB 8004 lên đường thăm, giao lưu với Lực lượng bảo vệ bờ biển Hàn Quốc
Để biên giới thêm thắm tình hữu nghị, công tác biên phòng thêm hiệu quả
Hoạt động Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Lào lần thứ hai tại tỉnh Houaphanh
Công ước Liên hợp quốc về Luật biển tiếp tục khẳng định vai trò thiết yếu trong duy trì trật tự pháp lý trên biển và đại dương
Ninh Thuận đẩy mạnh kinh tế biển
Cảng Chu Lai mở tuyến hàng hải trực tiếp kết nối thị trường Mỹ
Khơi dậy tình yêu nước từ “Tiết học biên cương”
Tô đậm tình đoàn kết hữu nghị Quảng Bình-Khăm Muồn
Hội đàm phối hợp quản lý, bảo vệ biên giới
Khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập (tỉnh Sơn La, Việt Nam) -  Pa-háng (tỉnh Hủa-phăn, Lào): Động lực phát triển mới cho khu vực  biên giới Việt Nam - Lào
Khánh Hòa tập trung phát triển toàn diện tuyến y tế biển, đảo
Tăng cường công tác phối hợp trong chống khai thác IUU
Giám sát chặt sản lượng khai thác thủy sản bốc dỡ qua cảng
Hướng tới phát triển bền vững khu vực biển Đông Á
Tuyên bố chung Việt Nam - Brasil về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược
Thúc đẩy giao lưu, trao đổi kinh nghiệm lãnh đạo trẻ quân đội hai nước Việt Nam và Campuchia
Đảo tiền tiêu Thổ Chu vững vàng thế trận quốc phòng toàn dân
Đoàn công tác của Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ thăm và làm việc tại tỉnh Sơn La
Tuyên bố chung giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa
Tăng cường nhận thức về các vấn đề biên giới lãnh thổ cho sinh viên đại học
Chuyển biến mới trong hoạt động giao thương hàng hóa qua các cửa khẩu ở Lạng Sơn
Dứt điểm xử lý tình trạng tàu cá '3 không'
Sóc Trăng phát động đợt cao điểm tuần tra, xử lý hành vi khai thác IUU
Đại tướng Phan Văn Giang hội đàm với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Campuchia
“Chìa khóa” cho phát triển thương mại biên giới Việt Nam-Lào
UNCLOS: Những đóng góp quan trọng trong giải quyết các vấn đề mới nổi về quản trị biển và đại dương