Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Nhận lời mời của Thủ tướng Vương quốc Campuchia, Chủ tịch ASEAN 2022, Samdech Techo Hun Sen, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam thăm chính thức Vương quốc Campuchia từ ngày 8 đến 9/11 và dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các hội nghị liên quan từ ngày 10 đến 13/11. Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên tiếp tục khẳng định lập trường chung của ASEAN về tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, thúc đẩy đối thoại, tăng cường lòng tin, kiềm chế, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, không đe dọa vũ lực hoặc sử dụng vũ lực, đảm bảo việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, hướng tới việc sớm hoàn thành một COC hiệu quả và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.^[1]

- Tại các Hội nghị cấp cao ASEAN 40, 41 và gần 20 hội nghị cấp cao liên quan, trong đó có các Hội nghị ASEAN với các đối tác như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia, Liên hợp quốc..., Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng Lãnh đạo các nước ASEAN và đối tác trao đổi thực chất, đối thoại thẳng thắn để nâng cấp và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác, tìm giải pháp hòa bình thỏa đáng cho các vấn đề quốc tế, khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế. Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần bản lĩnh, khéo léo, hài hòa và cân bằng trong ứng xử các vấn đề nóng ở khu vực, chia sẻ quan điểm của ASEAN về tình hình Biển Đông, Myanmar, xung đột Nga-Ukraine; khẳng định cần củng cố lập trường nguyên tắc của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, đồng thời đề nghị tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực bảo tồn môi trường biển, hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân và người đi biển, ứng phó với tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp...^[2]

- Bên lề các hoạt động hội nghị cấp cao, Thủ tướng Chính phủ có 16 cuộc gặp song phương với lãnh đạo các nước ASEAN và đối tác của ASEAN gồm Thủ tướng Lào^[3], Thủ tướng Trung Quốc^[4], Thủ tướng Nhật Bản^[5], Tổng thống Hoa Kỳ^[6], Thủ tướng Singapore^[7], Tổng thống Hàn Quốc^[8], Thủ tướng Thái Lan^[9], Quốc vương Brunei, Tổng thống Philippines^[10], Tổng thống Indonesia^[11], Thủ tướng Australia^[12], Thủ tướng Canada^[13], Chủ tịch Hạ viện Malaysia^[14], Phó Tổng thống Ấn Độ^[15], Tổng Thư ký Liên hợp quốc^[16], Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế thế giới^[17]. Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, các nhà lãnh đạo nhất trí cần tăng cường tham vấn, tích cực ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và khu vực, đặc biệt là ASEAN và Liên hợp quốc; duy trì đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN; khẳng định kiên trì nguyên tắc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng bày tỏ quan điểm của Việt Nam trong bảo vệ lợi ích chung của các nước và vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, nhân dân Việt Nam như việc duy trì và bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có Biển Đông...^[18]

- Tại cuộc gặp bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN, chiều 9/11, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Phlippines Enrique Malano nhất trí tăng cường hợp tác hàng hải giữa hai nước và sẽ tổ chức Cuộc họp Nhóm Công tác hợp tác về biển và đại dương trong thời gian tới. Về hợp tác đa phương, hai bên nhận định, trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới đứng trước nhiều chuyển biến phức tạp, khó lường, cần tăng cường trao đổi, tham vấn, cùng nhau tiếp tục củng cố đoàn kết, sức mạnh và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.^[19]

- Trong chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 13 - 14/11, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã hội kiến Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và hội đàm cùng Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Trong các cuộc hội kiến và hội đàm, Thủ tướng Olaf Scholz khẳng định Đức coi trọng quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam, cũng như coi trọng vai trò, vị thế quốc tế của Việt Nam, trong đó có vai trò của Việt Nam tại ASEAN. Lãnh đạo hai nước đã trao đổi sâu rộng về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm; khẳng định lại tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.^[20] Đề cập đến vấn đề đánh bắt cá tại Việt Nam, Thủ tướng Olaf Scholz đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyển đổi nghề cá bền vững. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị Đức thúc đẩy Ủy ban châu Âu (EC) sớm gỡ bỏ "thẻ vàng" đối với thủy sản Việt Nam.^[21]

2. Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các hội nghị liên quan (10-13/11)

- Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các hội nghị liên quan đã tập trung thảo luận về nhiều vấn đề trọng tâm như quan hệ đối ngoại của ASEAN, cấu trúc khu vực và các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm như tình hình Myanmar, Biển Đông, phục hồi hậu COVID-19, biến đổi khí hậu. Đáng chú ý, Indonesia đề xuất thiết lập Tầm nhìn Hàng hải ASEAN (AMO) nhằm thúc đẩy hợp tác biển rộng rãi hơn giữa ASEAN và các đối tác, đặc biệt ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; Hàn Quốc công bố chiến lược mới của nước này về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, trong đó nêu bật trọng tâm thúc đẩy tự do, hòa bình và thịnh vượng tại khu vực.

Kết thúc Hội nghị, các bên đã ra Tuyên bố chung, trong đó khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm cả Hiến chương Liên hợp quốc và UNCLOS 1982, cũng như các giá trị và chuẩn mực chung của ASEAN, tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nhằm tăng cường lòng tin, thúc đẩy đối thoại và hợp tác trong việc giải quyết những thách thức đối với việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.^[22]

- Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN và các đối tác, các đối tác khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN, cam kết tiếp tục cùng ASEAN thúc đẩy đối thoại, hợp tác và ứng phó hiệu quả với các thách thức, góp phần định hình cấu trúc khu vực rộng mở, bao trùm, minh bạch, đề cao luật pháp quốc tế với ASEAN đóng vai trò trung tâm. Lãnh đạo các nước nhấn mạnh chia sẻ lợi ích và đề cao trách nhiệm bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông, kiềm chế không có hoạt động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hóa, không sử dụng và đe doạ sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; kêu gọi ASEAN và Trung Quốc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, xây dựng một COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 25, Lãnh đạo các nước ASEAN và Trung Quốc thông qua Tuyên bố kỷ niệm 20 năm DOC, khẳng định lại ý nghĩa và tầm quan trọng của Tuyên bố này đối với hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông.^[23]

[1] https://www.vietnamplus.vn/toan-van-tuyen-bo-chung-giua-hai-nuoc-viet-namcampuchia/828264.vnp

[2]https://vov.vn/chinh-tri/thu-tuong-keu-goi-asean-ke-vai-sat-canh-chu-dong-ung-pho-moi-thach-thuc-post983301.vov

[3]https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/thu-tuong-chinh-phu-pham-minh-chinh-co-cuoc-gap-voi-thu-tuong-lao-phankham-viphavanh-710604

[4] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-hoi-kien-nguoi-dong-cap-trung-quoc/828718.vnp

[5]  https://baochinhphu.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-thu-tuong-nhat-ban-kishida-fumio-102221113121216191.htm

[6] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-tong-thong-hoa-ky-joe-biden/828870.vnp

[7] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-thu-tuong-singapore-ly-hien-long/828848.vnp

[8]https://dangcongsan.vn/lanh-dao-dang-nha-nuoc/thu-tuong-pham-minh-chinh-chia-se-mat-mat-cua-han-quoc-trong-vu-tai-nan-tai-itaewon-624323.html

[9] https://vtv.vn/chinh-tri/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-thu-tuong-thai-lan-prayut-chan-o-cha-202211112014298.htm

[10] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-tong-thong-philippines-ferdinand-marcos/828486.vnp

[11]https://baochinhphu.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-de-nghi-giam-nhap-sieu-cua-viet-nam-voi-indonesia-102221111125049414.htm

[12] https://baochinhphu.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-thu-tuong-australia-102221112194120021.htm

[13] https://baochinhphu.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-thu-tuong-canada-justin-trudeau-102221113011421608.htm

[14] https://baochinhphu.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-chu-tich-ha-vien-malaysia-102221111151039686.htm

[15] https://dangcongsan.vn/doi-ngoai/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-pho-tong-thong-an-do-jagdeep-dhankhar-624327.html

[16] https://dangcongsan.vn/doi-ngoai/tong-thu-ky-lhq-danh-gia-cao-no-luc-cua-viet-nam-trong-phuc-hoi-kinh-te-sau-dai-dich-624324.html

[17] https://www.vietnamplus.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-tiep-chu-tich-dien-dan-kinh-te-the-gioi/828709.amp

[18] https://www.vietnamplus.vn/viet-nam-la-ban-be-tot-doi-tac-tin-cay-va-co-trach-nhiem/828919.vnp

[19] https://www.vietnamplus.vn/quan-he-doi-tac-chien-luoc-viet-namphilippines-phat-trien-tich-cuc/828242.vnp

[20]https://www.baochinhphu.vn/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tiep-thu-tuong-cong-hoa-lien-bang-duc-olaf-scholz-102221113200834463.htm

[21] https://www.vietnamplus.vn/dua-quan-he-hai-nuoc-viet-nam-duc-sang-giai-doan-phat-trien-moi/828941.vnp

[22]https://asean.org/wp-content/uploads/2022/11/25-ASEAN-Leaders-Declaration-on-Mainstreaming-Four-Priority-Areas-of-the-ASEAN-Outlook-on-the-Indo-Pacific-within-ASEAN-led-Mechanisms.pdf

[23]https://dangcongsan.vn/lanh-dao-dang-nha-nuoc/cung-asean-thuc-day-doi-thoai-hop-tac-ung-pho-hieu-qua-voi-cac-thach-thuc-624296.html