Biên giới lãnh thổ

1. Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ thông qua Dự luật Trừng phạt về Biển Đông và biển Hoa Đông (S.1657)

- Ngày 19/10, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio và Ben Cardin cho biết Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã thông qua Dự luật Trừng phạt về Biển Đông và biển Hoa Đông (S.1657), trong đó lệnh cấm vận được áp dụng cho các cá nhân và tổ chức của Trung Quốc tham gia hoạt động nhằm hưởng ứng tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh tại hai vùng biển này; khẳng định Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất trong việc hướng tới một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở; nhấn mạnh Mỹ cần gia tăng các biện pháp ứng phó với Trung Quốc trong bối cảnh nước này tiếp tục nỗ lực áp đặt quyền kiểm soát phi pháp đối với các khu vực biển ở Biển Đông và biển Hoa Đông; kêu gọi Thượng viện Mỹ nhanh chóng phê chuẩn Dự luật này.[1]

2. Philippines trao công hàm phản đối việc tàu Trung Quốc hơn 200 lần thách thức lực lượng chấp pháp Philippines

Ngày 20/10, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết đã trao công hàm phản đối việc tàu Trung Quốc hơn 200 lần thách thức lực lượng chấp pháp Philippines khi đang tiến hành việc tuần tra hợp pháp theo thông lệ và thường xuyên xung quanh lãnh thổ và các vùng biển của nước này ở Biển Đông bằng còi, báo động và sóng vô tuyến điện; cho rằng các hành động khiêu khích này của Trung Quốc đã đe dọa hòa bình, trật tự và an ninh ở Biển Đông, đi ngược lại các nghĩa vụ của nước này theo luật pháp quốc tế.[2]

3. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Peter Dutton trả lời phỏng vấn về AUKUS

Ngày 21/10, tại họp báo sau cuộc họp của FPDA, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Peter Dutton cho biết AUKUS không phải là một liên minh quốc phòng hoặc một thỏa thuận an ninh mà chỉ nhằm nâng cao năng lực quốc phòng và có vai trò hỗ trợ đối với các quan hệ đối tác của Australia trong khu vực, trong đó có FPDA; khẳng định AUKUS giúp củng cố thêm nỗ lực chung nhằm ứng phó với các thách thức xuất hiện ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, duy trì khu vực ổn định, an ninh, thịnh vượng và không bị cưỡng ép. [3]

4. Đối thoại hàng hải Philippines - Nhật Bản lần thứ 4

Ngày 22/10, tại Đối thoại, hai bên cùng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiến hành các hoạt động trên biển phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; khẳng định lại Phán quyết của Tòa Trọng tài 2016 là cuối cùng và có tính ràng buộc về pháp lý với các bên nhằm tăng cường trật tự pháp lý trên các vùng biển; cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong các lĩnh vực liên quan đến hàng hải vì lợi ích chung, hướng tới thúc đẩy Sáng kiến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP) cũng như Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP).[4]

5. Hoạt động hợp tác của các quốc gia ở Biển Đông

- Từ ngày 19-22/10, lần thứ 2 trong năm 2021 Cảnh sát biển Việt Nam và lực lượng Hải cảnh Trung Quốc phối hợp tổ chức tuần tra liên hợp tại vùng biển gần đường phân định Vịnh Bắc Bộ.[5]

- Ngày 25/10, Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ cho biết tàu khu trục trực thăng lớp Izumo KS Kaga (DDH 184) của Lực lượng phòng vệ bờ biển Nhật Bản và nhóm tàu tác chiến sân bay Carl Vinson của Hải quân Mỹ đang phối hợp thực hiện các hoạt động song phương trên Biển Đông như: huấn luyện chiến thuật tác chiến trên biển và trên không, phương thức tiếp dầu và diễn tập chiến đấu trên biển; cho biết hợp tác hàng hải và các hoạt động ở Biển Đông là những nội dung của tàu sân bay Mỹ thực hiện kế hoạch Hải quân Mỹ hiện diện thường xuyên ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.[6]

6. Phát biểu của Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng[7]

Ngày 21/10, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng phát biểu quan điểm của Việt Nam về một số động thái của các bên liên quan ở Biển Đông, bao gồm:

- Đối với thông tin tàu ngầm hạt nhân USS Connecticut của Mỹ va chạm với vật thể lạ ở Biển Đông (2/10): Khẳng định mọi hoạt động trên biển cần tuân thủ các quy định của UNCLOS 1982 và các quy định, thông lệ liên quan khác, đóng góp một cách tích cực, thiết thực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn ở Biển Đông.

- Đối với thông tin máy bay tiêm kích JH-7 của Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật: Khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam là mong muốn Biển Đông là khu vực biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trên cơ sở luật pháp quốc tế.

- Liên quan đến Dự luật Trừng phạt về Biển Đông và biển Hoa Đông (S.1657) vừa được Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ thông qua: Lập trường nhất quán của Việt Nam là các quốc gia cần tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển./.

[1] Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio (19/10)

[2] Bộ Ngoại giao Philippines (20/10)

[3] AP News (21/10)

[4] Bộ Ngoại giao Philippines (24/10)

[5] Báo Chính phủ (22/10)

[6] Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ (25/10)

[7] Bộ Ngoại giao Việt Nam (21/10)