Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Ngày 26/11, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc hội đàm với Tổng thống Thụy Sĩ Guy Parmelin nhân chuyến thăm chính thức Thụy Sĩ. Trong trao đổi về vấn đề Biển Đông, Tổng thống Parmelin nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm tự do hàng hải, hàng không, tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, dựa trên đối thoại minh bạch và xây dựng lòng tin.^[1]

- Vấn đề Biển Đông trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Phạm Minh Chính (22-25/11)

+ Tuyên bố chung “Hướng tới một giai đoạn mới của quan hệ Đối tác Chiến lược Sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản” khẳng định tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh hàng hải, trong đó có hỗ trợ nâng cao năng lực cho các cơ quan liên quan của Việt Nam trong các lĩnh vực phát triển kinh tế biển, khai thác và sử dụng bền vững tài nguyên biển; nêu quan ngại sâu sắc trước các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng thẳng ở Biển Đông; khẳng định lại tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, tự kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982; nhấn mạnh sự cần thiết của việc thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC, ghi nhận tiến triển của đàm phán hướng tới một COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với UNCLOS 1982; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì trật tự tự do, rộng mở, dựa trên luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm Hiến chương Liên hợp quốc và UNCLOS 1982 cũng như vai trò của độc lập, chủ quyền của các quốc gia đối với sự ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và trên thế giới[2].

+ Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo, hai bên nhất trí đẩy mạnh tham vấn về chuyển giao trang thiết bị quốc phòng, bao gồm tàu hải quân và các thiết bị liên quan; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 trong xử lý các bất đồng ở Biển Đông và biển Hoa Đông; mong muốn các bên liên quan tự kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế.^[3]

+ Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Hayashi Yoshimasa, hai bên trao đổi về các vấn đề cùng quan tâm như Biển Đông; nhất trí tăng cường hợp tác trên các diễn đàn khu vực và quốc tế như Liên hợp quốc, ASEAN…[4]

2. Hội nghị thượng đỉnh Á - Âu (ASEM) lần thứ 13 (25-26/11)

- Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chia sẻ nỗ lực của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, theo đó từng quốc gia cần phát huy tinh thần trách nhiệm, tránh các hành động đơn phương có thể làm phức tạp tình hình, đi ngược lại luật pháp quốc tế; khẳng định ASEAN và Trung Quốc đang nỗ lực thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC, tiếp tục đàm phán thực chất để sớm đạt được COC hiệu lực, phù hợp với UNCLOS 1982.^[5]

- Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida bày tỏ phản đối mạnh mẽ các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông và biển Hoa Đông.^[6]

- Tổng thống Philippines Duterte cho rằng “không thể có được hòa bình thực sự nếu kẻ mạnh giẫm đạp lên kẻ yếu”; khẳng định luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982 là cơ sở duy nhất để duy trì một trật tự hàng hải công bằng; nhấn mạnh lập trường rõ ràng và không thay đổi của Philippines là giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, duy trì Biển Đông là vùng biển hòa bình, ổn định và phát triển.^[7]

- Bộ trưởng Bộ Thông tin Campuchia Khieu Kanharith dẫn lời Thủ tướng Campuchia Hunsen trong việc mong muốn Trung Quốc và các nước ASEAN nỗ lực để đạt được COC trong năm 2022 khi Campuchia đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN.^[8]

- Tuyên bố của Chủ tịch cấp cao ASEM 13 khẳng định lại cam kết trong việc duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982; bày tỏ quan ngại và phản đối các hành vi gây mất ổn định và gia tăng căng thẳng; kêu gọi giải quyết hòa bình các tranh chấp, phù hợp luật pháp quốc tế, không có hành động đơn phương vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc về việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; tôn trọng các tiến trình ngoại giao và quyền của các quốc gia ven biển, thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin.^[9]

[1]Báo Đảng Cộng sản Việt Nam (26/11)

[2]VTV (25/11)

[3]Báo Quân đội Nhân dân (24/11)

[4] TTXVN (25/11)

[5]Báo Thế giới & Việt Nam (26/11)

[6]Kyodo News (26/11)

[7]Manila Times (27/11)

[8]Khmer Times (27/11)

[9]ASEAN (26/11)