Biên giới lãnh thổ

1. Hoạt động của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

- Tại Hội nghị Tương lai châu Á được tổ chức ở Tokyo (Nhật Bản) do Nikkei Asia tổ chức (26-27/5), Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh khẳng định trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền trên biển tiếp tục là nguy cơ đe dọa đến hòa bình, an ninh của khu vực châu Á, đối với vấn đề Biển Đông, cần giải quyết các tranh chấp và bất đồng bằng giải pháp hòa bình, thượng tôn pháp luật, nhất là Hiến chương Liên hợp quốc, UNCLOS 1982, phát huy cơ chế hợp tác đa phương, thực thi đầy đủ và hiệu DOC, xây dựng COC thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, duy trì hòa bình, hợp tác và tự do hàng hải, hàng không trong khu vực. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh, các nước châu Á cần tiên phong thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, tinh thần hợp tác theo hướng mở, bao trùm, công bằng, bền vững và dựa trên luật lệ, giải quyết các vấn đề theo hướng tiếp cận toàn cầu; tăng cường lòng tin và nâng cao năng lực thích ứng, tự cường cho các nước ở khu vực.^[1]

- Chiều ngày 30/5, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Thứ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Saurabh Kumar nhân dịp sang thăm Việt Nam và đồng chủ trì Phiên tham khảo chính trị lần thứ 12 và đối thoại chiến lược lần thứ 9 giữa Bộ Ngoại giao hai nước từ ngày 29 - 31/5. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị hai bên tiếp tục cùng nhau thúc đẩy các trụ cột hợp tác quan trọng. Thứ trưởng Ngoại giao Saurabh Kumar khẳng định Ấn Độ luôn coi Việt Nam là trụ cột quan trọng trong chính sách Hành động hướng Đông, đồng thời cam kết phối hợp thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước trong thời gian tới.^[2]

- Sáng ngày 30/5, tại Phiên tham khảo chính trị lần thứ 12 và đối thoại chiến lược lần thứ 9, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ và Thứ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Saurabh Kumar trao đổi thẳng thắn và cởi mở về quan hệ hợp tác song phương, cũng như về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Về Biển Đông, hai bên nhất trí về sự cần thiết của việc gìn giữ hoà bình, ổn định, hợp tác, phát triển và tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền của các quốc gia và quyền tự do hàng không, hàng hải.^[3]

2. Tổng thống Mỹ Joe Biden hội đàm với Thủ thướng Nhật Bản Kishida Fumio tại Tokyo (23/5)

 Tại hội đàm, hai bên nhất trí củng cố tăng cường sức mạnh liên minh hai nước, tái khẳng định "tầm nhìn chung về một Ấn Độ  Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở". Bên cạnh đó, hai bên cũng đạt được nhất trí trong việc giám sát hoạt động hải quân ở khu vực; phản đối mạnh mẽ mọi nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, cũng như các yêu sách biển phi pháp, hành vi quân sự hóa các đảo nhân tạo và các hoạt động cưỡng ép ở Biển Đông. Mỹ và Nhật Bản khẳng định quyết tâm trong việc duy trì pháp quyền, trong đó có quyền tự do hàng hải và hàng không, phù hợp với UNCLOS 1982.^[4]

3. Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ 4 của nhóm "Bộ tứ" tại Tokyo, Nhật Bản

Ngày 24/5, kết thúc Hội nghị, lãnh đạo 04 nước (Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia) đã ra tuyên bố chung tái khẳng định quyết tâm bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đề cao mạnh mẽ các nguyên tắc tự do, thượng tôn pháp luật, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ; phản đối mạnh mẽ mọi hành vi ép buộc, khiêu khích, hoặc các hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng; ủng hộ việc tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là những nội dung được phản ánh trong UNCLOS 1982, ủng hộ tự do hàng hải và hàng không nhằm đối phó với các thách thức đe dọa trật tự pháp lý trên biển ở khu vực Biển Đông và Biển Hoa Đông. Đồng thời, các nhà lãnh đạo nhóm "Bộ Tứ" cũng nhấn mạnh sự ủng hộ đối với vai trò trung tâm của ASEAN và việc triển khai thực tế Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.^[5]

4. ASEAN – Trung Quốc họp Nhóm công tác liên hợp lần thứ 36 về thực hiện DOC tại Xiêm Riệp, Campuchia (25-27/5)

Tại cuộc họp, các bên nhất trí cho rằng, trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biến sâu sắc và phức tạp, việc duy trì ổn định tình hình Biển Đông là hết sức quan trọng; thêm vào đó, với việc năm nay đánh dấu kỷ niệm 20 năm ngày ký DOC, các bên sẽ tiếp tục tuân thủ việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, tăng cường đối thoại, xử lý thỏa đáng bất đồng, đi sâu hợp tác, tăng cường tin cậy, tích cực thúc đẩy tham vấn COC, cùng duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, góp phần bảo đảm an ninh và ổn định tại khu vực và thế giới.^[6]

[1] TTXVN (26/5), < https://www.vietnamplus.vn/pho-thu-tuong-pham-binh-minh-dua-ra-5-de-xuat-tai-hoi-nghi-foa-2022/792643.vnp>

[2] Báo TG&VN (30/5), < https://baoquocte.vn/viet-nam-la-tru-cot-quan-trong-trong-chinh-sach-hanh-dong-huong-dong-cua-an-do-185481.html>

[3] Báo TG&VN (30/5), <https://baoquocte.vn/viet-nam-mong-muon-an-do-tang-cuong-dau-tu-vao-nganh-dau-khi-nang-luong-185466.html>

[4] Nhà Trắng (23/5), https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2022/05/23/remarks-by-president-biden-and-prime-minister-fumio-kishida-of-japan-in-joint-press-conference/

[5] Nhà Trắng (24/5), <https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/05/24/quad-joint-leaders-statement/>

[6] Bộ Ngoại giao Trung Quốc (27/5),

<https://www.fmprc.gov.cn/ziliao_674904/zt_674979/dnzt_674981/qtzt/kjgzbdfyyq_699171/202205/t20220527_10693564.shtml>