Chợ phiên vùng cao – Nơi lưu giữ văn hóa truyền thống

14/08/2020 14:47

Từ ngàn xưa, Cao Bằng được mệnh danh là kho tàng của các giá trị văn hóa đặc sắc độc đáo, trong đó có giá trị chợ phiên của các dân tộc anh em với 55 phiên chợ huyện, chợ liên xã của 9 dân tộc, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa riêng biệt của non nước Cao Bằng.

Chợ phiên vùng cao. Ảnh: Minh Tuyền

Cứ 5 ngày một phiên chợ, một tháng có 6 phiên chợ. Bà con đi chợ với nhiều mục đích khác nhau như: mua bán, trao đổi hàng hóa, gặp gỡ bạn bè, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, chung vui bên chén rượu để chia sẻ chuyện làm ăn, kinh nghiệm trồng cấy, tỏ tình, giao duyên…

Điểm chung của các chợ phiên là hàng hóa hầu hết là nông sản địa phương hay nông cụ sản xuất do chính bàn tay người dân làm ra. Họ đến chợ với hành lý đơn sơ, người Mông, người Dao địu trên lưng những chiếc gùi; người Tày, Nùng gánh những đôi dậu, đôi lồ; người Lô Lô, Sán Chỉ mang những đôi sọt, bên trong đựng các sản vật từ lâm thổ sản do thiên nhiên ban tặng cho đến các sản vật do người dân tạo ra đều được bà con các dân tộc mang đến chợ để trao đổi, mua bán.

Họ mang đặc sản của núi rừng, làng bản, gia đình đến chợ bán, tất cả đều là sản phẩm sạch như: rau rừng, măng rừng, rau vườn nhà, gà vịt thả vườn, lúa, ngô, khoai, sắn, nông cụ sản xuất…

Những sản phẩm ấy là kết tinh của sự lao động cần cù, sáng tạo của người dân trên những vùng đất còn nhiều khó khăn. Hàng hóa chỉ đơn giản và cách bày bán cũng mộc mạc, không cầu kỳ. Dừng chân tại chợ, ai nấy chọn cho mình một góc, trải hàng ra bán. Cứ như thế, mua và bán diễn ra nhẹ nhàng, không cò kè giá cả, thuận mua vừa bán vui vẻ. Rồi họ mua sắm vải vóc, quần áo, mắm muối và các nhu yếu phẩm cần thiết phục vụ cuộc sống, chuẩn bị đủ mọi thứ cho đến phiên chợ sau.

Người dân vùng cao đến chợ không chỉ mang theo hàng hóa mà còn mang nét đẹp, đặc sắc riêng của dân tộc mình để tô thêm sắc màu cho phiên chợ, điều đó có thể thấy rõ qua các trang phục truyền thống mà phụ nữ mặc khi xuống chợ. Đến hẹn lại lên, ai cũng chọn cho mình bộ váy đẹp nhất xúng xính xuống chợ, góp thêm nhiều gam màu tạo nên bức tranh phiên chợ vùng cao sinh động, vui tươi. Đặc biệt, những bộ trang phục của dân tộc Lô Lô, Sán Chỉ ở chợ phiên huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm lung linh, sặc sỡ sắc màu; hay những bộ trang phục của đồng bào Dao Đỏ, Dao Tiền, Mông ở chợ phiên các huyện: Nguyên Bình, Hà Quảng, Thạch An, Hòa An… hòa cùng sắc áo chàm của người Tày, Nùng hoặc trang phục tân tiến của người Kinh và khách du lịch.

Những sắc màu ấy còn được tạo nên từ các mặt hàng thổ cẩm được bày bán, đó là chiếc áo, váy được cắt may, thêu tay tinh xảo và những cuộn chỉ nhiều màu sắc được các cô, các chị say mê chọn lựa. Và còn một gam màu đặc biệt là màu nhuộm chàm in hằn lên đôi bàn tay khéo léo, chăm chỉ của người phụ nữ. Những đôi bàn tay của người phụ nữ Mông bao năm se lanh, nhuộm vải ấy đến ngày chợ vẫn không nghỉ ngơi, tất cả tạo nên một thảm hoa văn đẹp mắt.

Người dân ở vùng cao đã dệt nên những chợ phiên đa sắc màu, nhưng người ta đến chợ không chỉ để trao đổi, mua bán mà còn dạo chơi, gặp gỡ, tâm tình sau những ngày làm việc vất vả. Người đến chợ đầy đủ mọi lứa tuổi, từ già đến trẻ, đặc biệt là nam nữ thanh niên đến chợ tìm bạn giao duyên, chọn bạn tình, bạn đời… Còn chị em phụ nữ, con gái họ mời nhau quả mơ, quả mận của vườn nhà, chia nhau lát cơm nắm, khúc cơm lam mang theo đến chợ; đàn ông, con trai mời nhau chén rượu gắn kết tình thân khi gặp lại. Những người trung niên, người già hỏi han sức khỏe, hâm nóng tình thân hoặc trao đổi kinh nghiệm sản xuất, phát triển kinh tế. Nam thanh, nữ tú trao nhau câu sli, lượn, Páo dung để tỏ tình. Tất cả những điều ấy đã hun đúc cho những phiên chợ vùng cao thêm sức cuốn hút, cứ đến ngày chợ phiên thì không hẹn mà gặp.

Cũng như các dân tộc khác, ở nhiều vùng đất khác, chợ là hoạt động thương mại, là nơi sinh kế của người dân, còn với người dân ở vùng cao xuống chợ không đơn thuần chỉ để mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi giao lưu, gặp gỡ, trao đổi, tâm tình. Mỗi người xuống chợ đều trong tâm thế hân hoan, thăng hoa "vui như được đi chợ". Hiện nay, tất cả các chợ phiên được bảo tồn và phát triển, các chợ phiên đều đã, đang và sẽ trở thành điểm đến của du khách muốn tìm hiểu về văn hóa, đời sống, phong tục truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn./.

Nguồn: baocaobang.vn
Cùng chuyên mục
Hòn Hải - Cột mốc chủ quyền thiêng liêng giữa Biển Đông
Hòn Hải - Cột mốc chủ quyền thiêng liêng giữa Biển Đông

Đảo Hòn Hải là điểm A6 đánh dấu đường cơ sở Việt Nam, đây được xem như điểm xa nhất của đường viền nội thủy...

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ngày 10/12, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng đã ký ban hành Quyết định số 3944/QĐ-BVHTTDL đưa vào danh mục di sản văn hóa...

Huyện đảo Kiên Hải tổ chức lễ Nghinh Thần
Huyện đảo Kiên Hải tổ chức lễ Nghinh Thần

Ngày 16/11, UBND huyện Kiên Hải (Kiên Giang) tổ chức lễ Nghinh Thần tại Đình thần Nam Hải Đại Tướng quân, xã Lại Sơn, huyện...

Ấn tượng Lý Sơn
Ấn tượng Lý Sơn

Được nghe nhiều về đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) nhưng chưa một lần đến, bởi vậy chúng tôi rất háo hức khi lần đầu có...

Đặc tính
Đặc tính "kiên cường" của cây sam hương giữa biển khơi Phú Qúy

Đối với người dân đảo Phú Quý (Bình Thuận), sam hương đã trở thành loại cây thân thuộc, có ý nghĩa vật chất, tinh thần...

"Của để dành" trên Vịnh Hạ Long

Ngoài các hang động nổi tiếng đã quen thuộc, Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) còn vô vàn hang Karst, bãi cát, áng, hồ tuyệt đẹp...

Đảo Ba Mùn xanh
Đảo Ba Mùn xanh

Xanh biển, xanh rừng với cảnh quan hoang sơ, tươi đẹp và các giá trị đa dạng sinh học cao khiến cho bất cứ ai...

Khám phá các làng chài ở Kiên Giang
Khám phá các làng chài ở Kiên Giang

Đến Kiên Giang, ngoài trải nghiệm các dịch vụ vui chơi, giải trí đẳng cấp, du khách có thể khám phá vẻ đẹp của các...

Đảo Phú Quốc đẹp thứ hai thế giới
Đảo Phú Quốc đẹp thứ hai thế giới

Ngày 11/7, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Kiên Giang Bùi Quốc Thái cho biết, tạp chí du lịch Travel & Leisure (Mỹ) công bố...

Quan Lạn – Điểm đến khó quên của du lịch biển đảo
Quan Lạn – Điểm đến khó quên của du lịch biển đảo

Nhắc đến du lịch biển Quảng Ninh thường chúng ta nghĩ ngay đến Hạ Long, Bãi Cháy, những điểm du lịch đã quá nổi tiếng...

  Lễ hội đình Trà Cổ: 'Cột mốc văn hóa' vùng biên của tỉnh Quảng Ninh
Lễ hội đình Trà Cổ: 'Cột mốc văn hóa' vùng biên của tỉnh Quảng Ninh

Lễ hội đình Trà Cổ: 'Cột mốc văn hóa' vùng biên của tỉnh Quảng Ninh

Xã đảo Nghi Sơn – Điểm đến đậm di sản văn hoá biển
Xã đảo Nghi Sơn – Điểm đến đậm di sản văn hoá biển

Cảnh đẹp hoang sơ, vùng biển xanh ngắt và bãi cát mịn, xã đảo Nghi Sơn (thuộc thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hoá) đã...

Những điểm lặn biển ngắm san hô dọc Việt Nam
Những điểm lặn biển ngắm san hô dọc Việt Nam

Lặn ngắm san hô được nhiều du khách lựa chọn khi nghỉ hè ở các vùng biển, với đa dạng dịch vụ. Dọc bờ biển...

Rộn ràng lễ hội cúng biển Mỹ Long ở Trà Vinh
Rộn ràng lễ hội cúng biển Mỹ Long ở Trà Vinh

Ngày 17/6, phần lễ Nghinh Ông Nam Hải của lễ hội cúng biển Mỹ Long được tổ chức long trọng tại miếu Bà Chúa Xứ,...

Về nơi có cột mốc ngã ba Đông Dương
Về nơi có cột mốc ngã ba Đông Dương

Về nơi có cột mốc ngã ba Đông Dương

Tin đọc nhiều
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Lãnh đạo EU nhân dịp dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3
Kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ đường biên, mốc giới tại các tỉnh An Giang và Kiên Giang
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường
Điều phối viên Chương trình toàn cầu về phòng chống tội phạm trên biển của Liên hợp quốc chào xã giao Cảnh sát biển Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Quốc hội Thụy Điển Andreas Norlen
Việt Nam luôn theo sát những diễn biến trên Biển Đông
Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong duy trì trật tự pháp lý trên các đại dương
Xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất tiếp tục là dòng chảy chính của hợp tác khu vực
Thượng tướng Võ Minh Lương tiếp Cục trưởng Cục Thanh tra, Bộ Quốc phòng Campuchia
Việt Nam đề xuất ASEAN giữ vững đoàn kết và vai trò trung tâm
Việt Nam kiên quyết bác bỏ các yêu sách và lập luận vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông
Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên khởi động tuần tra song phương năm 2025
ASEAN cần kiên định con đường đối thoại, hợp tác, đoàn kết và tự cường
Ký kết hợp tác mở tuyến hàng hải trực tiếp Chu Lai-Ấn Độ
  ASEAN tiếp tục là ngọn hải đăng hòa bình giữa bối cảnh đầy biến động
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường
Chủ tịch nước Lương Cường hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Pháp Francois Bayrou
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tiếp Tỉnh trưởng tỉnh Vân Nam, Trung Quốc Vương Dư Ba,
Lào Cai – Vân Nam: Tuyến biên giới Việt – Trung điển hình
Cuộc họp lần thứ nhất Nhóm Chuyên gia Việt Nam - Campuchia về dự thảo Hiệp định giữa hai Chính phủ về quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền
Cuộc chiến giữ màu xanh của biển
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Tổng thống Litva Gitanas Nauseda
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Thủ tướng Bồ Đào Nha Luis Montenegro
  Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn
Thủ tướng: ASEAN và GCC cùng kiến tạo mô hình hợp tác liên khu vực thế hệ mới
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Thủ tướng Tuvalu Feleti Penitala Teo
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Vương quốc Thụy Điển Ulf Kristerson