Biên giới lãnh thổ

Tàu đánh bắt cá xa bờ của ngư dân tỉnh Phú Yên.

Với nhiều tiềm năng và lợi thế về biển, Phú Yên nói riêng, 28 địa phương ven biển của Việt Nam nói chung cần xác định kinh tế biển là động lực phát triển chính để xây dựng địa phương thịnh vượng và yên bình, gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong giai đoạn mới.

Trong thời gian phải đối phó đại dịch Covid-19, cùng với cả nước, toàn tỉnh Phú Yên quyết liệt thực hiện mục tiêu kép, phòng chống dịch đi đôi với phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên, nhiều ngành nghề của kinh tế biển như du lịch, nuôi trồng, đánh bắt, vận tải… bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhất là ngành du lịch.

Bên cạnh những khó khăn chung do dịch bệnh, kinh tế biển ở nước ta trong giai đoạn hiện nay vẫn có những thuận lợi. Đó là, chúng ta đang kiểm soát tốt dịch bệnh ở trong nước, đồng thời đã sản xuất và thử nghiệm vắc-xin ngừa Covid-19. Đây là điều kiện thuận lợi để kinh tế nói chung, kinh tế biển nói riêng tiếp tục phát triển.

Việc phát triển kinh tế biển còn có một ý nghĩa rất quan trọng đối với nước ta, đó chính là bảo đảm quốc phòng an ninh, bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Trong giai đoạn hiện nay, kinh tế biển vẫn là một động lực tăng trưởng mới, là cơ hội để chúng ta bứt phá vươn lên. Để có thể nắm bắt được cơ hội này, tỉnh Phú Yên và các địa phương ven biển cần phải phát triển kinh tế biển trên quan điểm phải gắn với phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, tận dụng được các thành tựu của khoa học công nghệ nhưng không quên tính đến các yếu tố tác động do dịch Covid-19 mang lại.

Chúng ta cần tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và nhân dân về vị trí, vai trò của kinh tế biển và vùng ven biển. Cần có nhận thức thống nhất tạo nên sức mạnh tổng hợp trong toàn Đảng, toàn dân, toàn hệ thống chính trị về phát triển kinh tế biển, gắn kinh tế biển với bảo đảm chủ quyền biển, hải đảo.

Phú Yên cùng các địa phương ven biển cần có những chính sách để tập trung thu hút, khuyến khích các nguồn lực xã hội tham gia các ngành kinh tế biển như: Năng lượng tái tạo, nuôi biển, nuôi trồng thủy, hải sản quy mô công nghiệp, du lịch biển… Định hướng phát triển cần theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường cũng như bảo vệ, phát triển cộng đồng dân cư địa phương. 

Việc đầu tư, thu hút đầu tư cần được lựa chọn, tính toán cẩn thận dựa trên quy hoạch, chiến lược để phát huy thế mạnh từng địa phương, gắn với khai thác được tiềm năng, lợi thế liên kết vùng, tránh đầu tư tràn lan. Mỗi địa phương, mỗi vùng cần xác định và chỉ phát triển một vài sản phẩm có thế mạnh để có thể tập trung đầu tư hạ tầng, công nghệ sản xuất, chế biến nhằm nâng cao giá trị gia tăng. Thí dụ, khu vực Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định có lợi thế về cá ngừ thì có thể tập trung đầu tư phát triển ngành cá ngừ ở Việt Nam ở đây.

Có hai ngành kinh tế biển hậu Covid-19 mà Phú Yên và các địa phương ven biển cần lưu ý. Đầu tiên là ngành nuôi biển quy mô lớn gần bờ và xa bờ. Theo Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), đến năm 2030, thế giới cần thêm 19 triệu tấn hải sản so với năm 2015. Tuy nhiên, do chưa áp dụng các công nghệ tiên tiến cho nên ngành kinh tế biển vẫn chịu nhiều ảnh hưởng do thiên tai, và còn gây ô nhiễm môi trường. Quy trình nuôi trồng chưa bảo đảm cho nên chưa vào được các thị trường lớn, giá trị cao, do đó, cần ứng dụng công nghệ để kiểm soát các dữ liệu đầu vào như dinh dưỡng, chất lượng nguồn nước… bảo đảm chất lượng cũng như sự ổn định. Đối với ngành năng lượng tái tạo, với nhu cầu năng lượng tăng cao trong nước, năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời nổi…) chính là giải pháp để chúng ta bảo đảm nguồn cung năng lượng cũng như bảo vệ môi trường.

Đầu tư các công trình, dự án phục vụ kinh tế biển phải thật sự được thực hiện trên cơ sở bảo đảm quốc phòng, an ninh ưu tiên đầu tư những công trình lưỡng dụng. Xây dựng những chính sách, giải pháp hỗ trợ người dân, ngư dân bám biển, làm giàu từ biển; để mỗi ngư dân là một cột mốc trên biển. Cần tận dụng việc hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước, bối cảnh căng thẳng thương mại giữa các quốc gia để thu hút các doanh nghiệp, các nguồn vốn quốc tế vào tham gia đầu tư, phát triển tỉnh, nhất là trong các lĩnh vực có trình độ khoa học và công nghệ cao như: Sản xuất công nghiệp, chế biến thủy, hải sản, hàng hải…

Hiện đang có xu hướng một số doanh nghiệp công nghệ cao dịch chuyển một phần sản xuất ra khỏi khu vực truyền thống để tìm kiếm các địa điểm có nhiều thuận lợi hơn. Đây chính là cơ hội cho các khu công nghiệp, nhất là khu công nghiệp ven biển với lợi thế về cảng biển, sân bay.

Tỉnh Phú Yên và nhiều địa phương ven biển miền trung là những địa phương đi sau nhưng có nhiều tiềm năng và lợi thế. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của đất nước, với cơ hội của hội nhập quốc tế, của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và với thời cơ của kinh tế biển, Phú Yên và các địa phương ven biển có đầy đủ những điều kiện để bứt phá, đóng góp xứng đáng vào sự chuyển mình vươn lên của đất nước./.