Biên giới lãnh thổ

Dù chưa có thông tin về bệnh do loài virus mới có tên là Decapod iridescent virus 1 (DIV1) xuất hiện trên thủy sản (tôm nuôi) ở Việt Nam nhưng để chủ động phòng chống, ngăn chặn bệnh xâm nhập vào nước ta, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đề nghị Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo, đôn đốc Ban chỉ đạo 389 của các tỉnh biên giới tăng cường quản lý thủy sản vận chuyển qua biên giới.        

Bộ NN&PTNT vừa có Công văn số 3359/BNN-TY gửi Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại; UBND các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên đề nghị tăng cường quản lý thủy sản vận chuyển qua biên giới.

Theo Bộ NN&PTNT, hiện nay, chưa có thông tin về bệnh do DIV1 xuất hiện ở Việt Nam. Tuy nhiên, để chủ động phòng chống, ngăn chặn bệnh do DIV1 xâm nhập vào nước ta, Bộ NN&PTNT đề nghị Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo, đôn đốc Ban chỉ đạo 389 của các tỉnh biên giới trong việc ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp nhập lậu, vận chuyển, buôn bán trái phép tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản.

Đồng thời chỉ đạo Ban chỉ đạo 389 cấp tỉnh phối hợp chặt chẽ, chủ động chia sẻ thông tin, dữ liệu với các cơ quan thú y các cấp; phối hợp chỉ đạo tổ chức triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật thủy sản theo quy định của pháp luật hiện hành. Thành lập các đoàn công tác của Ban chỉ đạo 389 quốc gia trực tiếp đến các địa bàn trọng điểm để hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra việc tổ chức triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng vận chuyển trái phép tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản vào Việt Nam.

UBND các địa phương nêu trên chỉ đạo các Sở, ngành liên quan tăng cường công tác phối hợp liên ngành, kiểm soát chặt chẽ vận chuyển qua biên giới đối với tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển trái phép.

Các cơ quan Công an, Bộ đội biên phòng, Quản lý thị trường tăng cường công tác nắm tình hình, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý các địa điểm tập kết thu gom tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản nhập lậu qua biên giới để vận chuyển tiêu thụ.

Theo Mạng lưới các Trung tâm nuôi trồng thủy sản vùng châu Á – Thái Bình Dương loài virus mới có tên là DIV1 đã gây thiệt hại cho ngành nuôi tôm tại Trung Quốc trong những năm gần đây. Vi rút DIV1 được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2014 trên mẫu tôm càng đỏ tại tỉnh Phúc Kiến, tôm thẻ chân trắng (Penaeus Vannamei) tại tỉnh Chiết Giang và tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii) tại một số tỉnh của Trung Quốc.

Tháng 2 năm 2020, bệnh xuất hiện trở lại ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) và đã gây ảnh hưởng cho khoảng 1/4 diện tích nuôi tôm ở tỉnh này. Virus lây nhiễm cho tôm ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng và đã được phát hiện gây bệnh trên một số loại tôm biển, tôm nước lợ và tôm nước ngọt.

Hiện nay, đã phát hiện một số loài cảm nhiễm virus DIV1 bao gồm: tôm càng đỏ, tôm thẻ chân trắng, tôm càng xanh, tôm hùm đất hay tôm hùm nước ngọt, tôm càng sông hay tôm chà và tôm gai. Loài cua Cà ra và cua bờ sọc hay cua bờ cũng được ghi nhận nhiễm virus qua thực nghiệm nhưng chưa được xác nhận là loài cảm nhiễm với virus. Tôm sú hoang dã ngoài tự nhiên vùng biển Ấn Độ Dương cũng được báo cáo là dương tính với virus DIV1.

Trong thực tế, phân bổ của virus DIV1 trên thế giới có thể rộng hơn nhiều do chưa được điều tra cụ thể. Về đường truyền lây chưa xác định được rõ, tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết giun nhiều tơ (sử dụng làm thức ăn cho tôm bố mẹ, tôm hoang dã) cũng bị nhiễm virus DIV1 và là nguồn bệnh có khả năng làm lây truyền virus gây bệnh trên tôm.

Virus này gây kinh hoàng cho những người nuôi tôm, giống như cúm gia cầm đối với người chăn nuôi gia cầm và sốt lợn ở châu Phi đối với những người nuôi lợn. Do đó, việc ngăn chặn virus DIV1 vào Việt Nam là giải pháp quan trọng giúp bảo vệ ngành hàng tỷ USD này./.