Biên giới lãnh thổ

Vùng 5 Hải quân có nhiệm vụ quản lý và thực thi pháp luật trên vùng biển phía Tây Nam của Tổ quốc. Là khu vực biển rộng, tiếp giáp với vùng biển của các nước: Malaysia, Thái Lan, Campuchia, nên khu vực này có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại; đồng thời, cũng là ngư trường truyền thống gắn bó với hàng vạn ngư dân thuộc nhiều địa phương khác nhau. Vùng biển này còn là khu vực tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các hành vi vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác trái phép, do lượng tàu cá tập trung nhiều, nguồn lợi thủy sản ngày một suy giảm, giá trị thu được từ mỗi chuyến đi biển chưa tương xứng với tổng mức đầu tư.

Trước tình hình đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân, Vùng 5 Hải quân đã thường xuyên tổ chức có hiệu quả các hoạt động phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Với mục tiêu ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, góp phần quan trọng vào việc gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng đã ra nghị quyết chuyên đề tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng triển khai đồng bộ các biện pháp, xây dựng quyết tâm cho các lực lượng. Vùng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị lựa chọn nội dung trọng tâm, sát với đặc điểm tình hình; xây dựng kế hoạch tổ chức huấn luyện, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cảnh sát viên, trinh sát viên, cán bộ tàu, nâng cao kiến thức pháp luật, kinh nghiệm về phòng, chống khai thác IUU. Đồng thời, kiện toàn đầy đủ các kíp trực theo đúng quy định, ưu tiên lực lượng trực tại Trung tâm chỉ huy; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân, nhất là các chủ tàu cá, đối tượng “có nguy cơ cao” và yêu cầu chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm IUU.

Vùng 5 Hải quân kết hợp tuyên truyền và tặng cờ, áo phao cứu sinh cho ngư dân.

Cùng với đó, cán bộ, chiến sĩ của Vùng 5 Hải quân đã luôn chủ động khắc phục khó khăn, tích cực tuyên truyền, vận động bà con ngư dân nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, tích cực hưởng ứng quyết liệt chống khai thác IUU bằng những việc làm cụ thể, như: Bảo đảm đầy đủ các thủ tục hành chính trước khi đưa tàu đi đánh bắt; mở liên tục thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) trong suốt thời gian đánh bắt cá trên biển; thực hiện đúng quy định về cập cảng, chấp hành việc giám sát lên hàng của cơ quan chức năng; Không khai thác thủy sản trái phép vùng biển nước ngoài… Nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú đã được thực hiện như: tổ chức các lớp trực tiếp phổ biến quy định về phòng, chống khai thác IUU cho chủ tàu, thuyền viên; tuyên truyền qua máy liên lạc nghề cá kết hợp phát tờ rơi, trao cờ Tổ quốc cho ngư dân và yêu cầu thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm IUU. Các cơ quan, đơn vị chủ động phối hợp với các báo, đài Trung ương, địa phương tuyên truyền về kết quả hoạt động phòng, chống khai thác IUU của đơn vị. Cùng với đó, Vùng còn quan tâm, chủ động phối hợp lực lượng làm tốt công tác quản lý việc sử dụng thiết bị giám sát hành trình tàu cá, quản lý phương tiện; duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, trực chỉ huy, trực ban, trực trinh sát; kịp thời phối hợp xử trí tốt các tình huống, không để bị động, bất ngờ xảy ra.

Để hoạt động tuyên truyền có hiệu quả, Vùng còn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng, Kiểm Ngư, Cảnh sát biển, Chi cục Thủy sản các địa phương và UBND cấp xã đến từng gia đình để tuyên truyền, vận động chủ tàu chấp hành nghiêm pháp luật về thủy sản khi cho tàu cá hoạt động trên biển. Ngư dân Phạm Thành Hưng ở xã Tân Yên, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang cho biết: “Thông qua công tác tuyên truyền của các lực lượng, nhất là của cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân, tôi và bà con ngư dân đã hiểu rõ ý nghĩa của việc chấp hành tốt các quy định về khai thác thủy sản. Quá trình ra khơi, mọi người đều tự giác thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật, không đánh bắt ở các vùng biển nước ngoài, vùng biển giáp ranh…”.

Thực hiện phương châm kết hợp tuyên truyền, vận động với phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa các hành vi vi phạm, Vùng 5 Hải quân đã tăng cường các lực lượng tuần tra, kiểm soát, nhất là vào ban đêm; kiên quyết ngăn chặn, kiểm tra xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm theo thẩm quyền, không để cho tàu cá Việt Nam vượt sang vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép hoặc phối hợp chuyển hồ sơ vi phạm để chủ tịch UBND các tỉnh nơi đăng ký tàu cá xử lý các hành vi vi phạm về khai thác IUU.

Tính riêng trong năm 2022 và 3 tháng đầu năm nay, Vùng 5 Hải quân đã phối hợp với các địa phương tổ chức gần 60 buổi tuyên truyền biển, đảo, phổ biến pháp luật cho hơn 15 nghìn lượt người dân; cấp phát gần 6.800 bộ tài liệu “Những điều cần biết khi đi biển”; 1.000 thư kêu gọi chống khai thác IUU của UBND tỉnh Kiên Giang và UBND tỉnh Cà Mau; tặng hàng nghìn lá cờ Tổ quốc, áo phao cứu sinh và nhiều đồ dùng thiết thực khác cho ngư dân. Qua đó, góp phần củng cố, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân; phát huy sức mạnh tổng hợp, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên biển ngày càng vững chắc.

Theo Chuẩn Đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng 5 Hải quân, phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, các lực lượng. Quyết tâm góp phần hiện thực hóa mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam, thời gian tới Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng sẽ tiếp tục coi trọng công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai quyết liệt và đồng bộ nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU. Tích cực đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền, bảo đảm cho công tác này đi vào thực chất, hiệu quả hơn; hướng trọng tâm vào các đối tượng là chủ tàu, thuyền trưởng, đặc biệt là những chủ tàu “có nguy cơ cao” buộc phải ký cam kết không vi phạm IUU. Duy trì thường xuyên hoạt động phối hợp giữa đơn vị với chính quyền địa phương, lực lượng chức năng có liên quan, như: Bộ đội Biên phòng, Chi cục Thủy sản, Kiểm ngư, Công an, Cảnh sát biển... để theo dõi, giám sát việc thực hiện cam kết của các chủ tàu và thuyền trưởng các tàu cá.

Đồng thời, tăng cường tàu tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, nhất là vào ban đêm, chủ động phát hiện tàu cá mất tín hiệu giám sát hành trình, tàu cá "có nguy cơ cao" để tuyên truyền, nhắc nhở, cảnh báo cho chủ tàu, thuyền trưởng và phối hợp với địa phương nơi tàu cá đăng ký yêu cầu chủ tàu chấp hành nghiêm quy định của pháp luật khi hoạt động trên biển. Kịp thời phát hiện, kiểm tra, xử lý nghiêm các đối tượng cố tình vi phạm pháp luật; có biện pháp ngăn chặn từ sớm, từ xa, không để tàu cá Việt Nam khai thác hải sản trái phép ở các vùng biển nước ngoài… Từ đó, thực hiện tốt mục tiêu giảm thiểu, tiến tới chấm dứt các hoạt động khai thác IUU; xây dựng, phát triển đội tàu cá gắn với củng cố thế trận quốc phòng, an ninh vững chắc trên vùng biển đảo Tây Nam của Tổ quốc./.